‘25.000 gesprekken met advocaat opgenomen in gevangenissen’
Tussen 2013 en 2018 zijn in gevangenissen naar schatting zo’n 25.000 gesprekken tussen advocaten en hun cliënten opgenomen, terwijl dat niet mag. Vermoedelijk is daarvan 75 keer een gesprek uitgeluisterd door personeel van de gevangenis, maar zeker is dat niet. Dat concludeert een onderzoekscommissie die in opdracht van minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) naar de kwestie keek.
In 2018 bleek dat er een programmeerfout zat in het telefoonsysteem dat in vrijwel alle Nederlandse gevangenissen wordt gebruikt, waardoor gesprekken tussen advocaten en hun cliënten ten onrechte werden opgenomen. De commissie vond nog een programmeerfout. Beide manco’s zaten er al vanaf het moment dat het systeem in gebruik werd genomen in 2013.
Na acht maanden worden gesprekken automatisch gewist. In de acht maanden voordat de fout werd opgemerkt werden er 3313 gesprekken opgenomen. Op basis van dát aantal schat de commissie dat er sinds 2013 zo’n 25.000 opnames zijn gemaakt.
De onderzoekers keken hoeveel niet-vertrouwelijke telefoongesprekken werden uitgeluisterd, over een periode van negen maanden. Op basis daarvan ramen ze dat van de telefoontjes die tussen 2013 en 2018 deels of geheel werden uitgeluisterd, er „circa 75” tussen advocaten en cliënten waren.
Van de 3313 die zeker werden opgenomen, zijn er volgens de loggegevens geen gesprekken uitgeluisterd. Maar, merkt de commissie op, het is mogelijk om gesprekken te downloaden uit het telefoonsysteem en op een ander systeem te beluisteren. Het is niet uit te sluiten dat dat is gebeurd. „Hierdoor is sprake van een blinde vlek in het onderzoek.”
De commissie adviseert onder meer gesprekken minder lang te bewaren. Voor de huidige „relatief lange termijn” zijn geen „overtuigende argumenten”, vindt ze. Dekker wil die optie verkennen, schrijft hij in zijn reactie.
Ook vindt de commissie dat niet-vertrouwelijke gesprekken niet meer standaard zouden moeten worden opgenomen, maar daar gaat Dekker niet in mee.