Geweld op adventszondag
Eerste advent eindigde voor de christelijke gemeenschap in Burkina Faso in mineur. In Hantoukoura, in het oosten van het land, vonden bij een aanslag op een protestantse kerk veertien mensen de dood. Onder de slachtoffers zijn de voorganger en enkele kinderen. ‘Hantoukoura’ voegt zich in een lange rij aanslagen in het West-Afrikaanse land, waarvan meerdere op kerken. Ze onderstrepen waar het nieuwe front in de strijd tegen jihadistische groepen als Islamitische Staat ligt en dat de strijd na de ondergang van het kalifaat in Syrië en Irak nog niet is gestreden.
De aanslag van zondag is nog niet opgeëist en de daders zijn nog niet gevonden. De daad past echter in het patroon van eerder geweld in Burkina Faso. In het noorden van het land, aan de grens met Mali, waren dit jaar al zeker vijf keer kerken het doelwit; in oktober was het raak bij een moskee. Daarnaast vormen soldaten en agenten geliefde voorwerpen van terreur. In het oosten doodden militanten begin november bovendien 38 mijnwerkers bij een aanval op een bewaakt konvooi.
Het totale dodental als gevolg van het geweld loopt inmiddels in de duizenden. De angst is dat de invloed van jihadistische groepen zich verder zal uitbreiden over het land en de regio. In het noordelijke buurland Mali vormen ze al lange tijd een bedreigende factor, maar ook landen ten zuiden van Burkina Faso lopen gevaar. Het behoeft geen betoog dat deze ontwikkeling uiterst zorgwekkend is en dat de gevolgen ervan veel verder reiken dan enkel West-Afrika.
De achtergronden van het geweld zijn complex: er zijn ook in Burkina Faso zelf weinig mensen die er een eenduidige verklaring voor hebben. Het woord ”christenvervolging” neemt niemand er in de mond, omdat er simpelweg ook veel moslims slachtoffer zijn. Dat de christelijke gemeenschap onder vuur ligt, is echter duidelijk. Ze vraagt de wereldwijde kerk om gebed en die kan niet anders dan daar gehoor aan geven. West-Afrika mag ver weg zijn, voor de kerk maakt dat niet uit: die is ten principale één en zal daarom nooit schouderophalend over kunnen gaan tot de orde van de dag. Ze zal, net als de kerk in Burkina Faso zelf, overigens ook bidden voor andere slachtoffers van geweld en zelfs de daders.
Dat terreurdreiging ook dichterbij niet uit de lucht is, bleek vrijdag in Londen, waar bij een steekpartij twee slachtoffers vielen. De dader bleek te behoren bij een door al-Qaida geïnspireerde terreurgroep die in 2013 werd veroordeeld voor onder meer het voorbereiden van een aanslag in Londen. „Islam at work. Stop islam!” twitterde PVV-leider Geert Wilders daarop. Overheden bestrijden natuurlijk nooit een religie, maar wel terreur. De situatie in Burkina Faso laat bovendien zien dat dit soort simpele ‘analyses’ de werkelijkheid geweld aandoen. En gewone burgers doen er beter aan verwachtingsvol advent te vieren dan te vallen voor de verleiding van oneliners.
