Dat is de strekking van een nieuwe wet die minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) woensdag bij de Tweede Kamer heeft ingediend.

Nu kan dit nagenoeg niet, waardoor bijvoorbeeld moslims een door hun ex-vrouw afgedwongen scheiding bij de rechter nog jarenlang kunnen traineren. Deze zogeheten huwelijkse gevangenschap komt vooral voor in islamitische en joods-orthodoxe kringen, zo blijkt uit een recent onderzoek van de universiteit van Maastricht. Volgens schattingen kan het daarbij gaan om enkele tientallen of enkele honderden gevallen per jaar. Ook in het hindoeïsme en het christendom zijn er voorbeelden bekend.

Uit de jurisprudentie blijkt dat rechters nu niet eenduidig reageren op verzoeken van vrouwen om een huwelijksrelatie als beëindigd te verklaren. Sommigen proberen mannen te pushen tot medewerking met een dwangsom, anderen zien af van actie of adviseren vrouwen af te reizen naar Londen, waar de zaak aan een shariarechtbank kan worden voorgelegd. Overigens bevat Dekkers wetsvoorstel ook uitzonderingsgronden. Meewerken aan het ontbinden van een huwelijk hoeft niet bij zwaarwegende belangen, waardoor dat in redelijkheid niet van de onwillige partner kan worden gevergd.

In het Nederlands Dagblad van donderdag plaatste de Rooms-Katholieke kerkrechtdeskundige Van der Helm zijn vraagtekens bij de effectiviteit van de wet. Hij betwijfelt of een vrouw zich daadwerkelijk in vrijheid zal kunnen bewegen als ze besluit om na haar scheiding terug te keren naar een streng islamitisch land. Tijdens de verdere wetsbehandeling moet blijken in hoeverre de wet strijdig is met de vrijheid van godsdienst, aldus Van der Helm, die benadrukt dat het huwelijk in de Rooms-Katholieke Kerk de status heeft van een sacrament. „Ik kan mijn vrouw niet dwingen bij me te blijven wanneer wij voor de kerk getrouwd zijn: dat is, terecht, verboden. Maar de rechter kan dan niet zeggen: dat religieuze huwelijk is nu ontbonden”, aldus de kerkrechtjurist in het ND.

Van der Helm wijst wel op het bestaan van de mogelijkheid om een katholiek huwelijk ongeldig te verklaren, waardoor de eerdere echtvereniging niet meer als huwelijk geldt.