Het lijkt er niet op dat de oppositie succes zal hebben. Het regime is totalitair en andersdenkenden worden te vuur en te zwaard bestreden.

Oswaldo Payá, vooraanstaand Cubaans andersdenkende en woordvoerder van de illegale Christelijke Bevrijdingsbeweging (MCL), voert het initiatief aan. Hij verklaarde vorige week dat de handtekeningen over enkele weken zullen worden overhandigd aan de Cubaanse regering van Fidel Castro. De campagne voor politieke hervormingen heeft de naam Project Varela gekregen. Felix Varela was in de negentiende eeuw een boegbeeld van de Cubaanse onafhankelijkheidsbeweging.

Volgens Payá is er momenteel sprake van een „golf van ware onderdrukking, met zwartmakerij en terreur” in Cuba. Hij beklaagt zich erover dat de autoriteiten zijn activiteiten dwarsbomen. „We hebben 10.000 handtekeningen en we zijn al twee maanden bezig met het proces van verificatie van deze handtekeningen.”

Ook de secretaris buitenlandse zaken van de in Venezuela gevestigde organisatie Solidariteit met Cubaanse Arbeiders (STC), Pedro Pérez Castro, verdedigt het referendum. „U moet weten dat Cuba een absoluut totalitaire staat is en dat al 43 jaar lang. Er is geen rechtsstaat bij ons. De oppositie wordt gekweld, vervolgd en doodgezwegen. Dit door middel van een gewelddadig en ijzeren verdrukkingsapparaat dat elke uitdrukking of manifestatie tegen het systeem, het regime of de regering verbiedt. Daarom leven de burgers in een permanente situatie van repressie en angst. De mensenrechten zijn een dode letter op Cuba. Er is geen vrijheid van meningsuiting. Er is geen vrijheid van vervoer. Je kunt het land niet vrij binnenkomen of verlaten. Alle middelen van communicatie behoren toe aan de staat. Het land is geïsoleerd van de rest van de wereld, het wordt geblokkeerd door het embargo dat de Verenigde Staten Cuba hebben opgelegd”, zegt hij.

„De democratische oppositie bedient zich van wettelijke vormen om haar rechten op te eisen in het kader van ”wet om wet”, vervolgt de Cubaan. „Dat wil zeggen dat alle inspanningen voor het verkrijgen van vrijheid moeten worden getoetst aan de grondwet van 1976 (herzien in 1992) Deze bevat voorschriften, die de Cubaanse regering niet vervult. Het referendum is een reële mogelijkheid, want binnen de geldende grondwet is er rekening mee gehouden. Als de 10.000 handtekeningen zijn aangeboden aan het Cubaanse parlement kan een verzoek worden ingewilligd en zou het mogelijk zijn dit referendum te houden, omdat de burgers erom vragen. Dat houdt in dat de Cubaanse oppositie een vreedzame weg zoekt ter bestrijding van de enorme crisis waarin het volk zich bevindt. Het is fundamenteel dat het op deze manier gaat omdat het referendum legaal dient te zijn, democratisch en niet gewelddadig. Alles hangt af van het feit of de regering zich bereid toont dit te verwerkelijken. Als ze dat niet is, bevestigt dit de totalitaire staat van het land en het karakter van de dictatuur opnieuw aan de internationale gemeenschap.

Wat zal het antwoord van uw regering zijn?

„Het is de gewoonte van de Cubaanse regering de handelingen van de oppositie te diskwalificeren. Dit doet zij door de oppositie te beschuldigen. Ze zou worden overheerst en gestuurd door imperialistische yankees, de CIA enzovoorts. Wat een grote leugen is. Ik voorzie dat de regering niet zal antwoorden op het legale verzoek van haar burgers. Integendeel, ze zal grote repressie ontketenen. Ondanks alles zullen de handtekeningen worden aangeboden. We bestuderen nog hoe we dat het best in het vat kunnen gieten.”

Hoe groot is de Cubaanse oppositie?

„Voldoende om rekening mee te houden. Rond ons Project Varela hebben zich meer dan 100 organisaties gegroepeerd. Ze scharen zich unaniem achter het document ”Allen één”. Samen slaagden ze erin meer dan 10.000 handtekeningen te verzamelen, huis aan huis, wijk voor wijk, in alle steden van het land. Daarbij namen de opposanten risico’s. Ze werden voor zeurpieten versleten en onderging fysieke en morele kwellingen, gevangenisstraf, aanvallen, ontslag en armoede.

Het systeem is dermate pervers en zijn methoden zo onderdrukkend dat een bevolking van meer dan 11 miljoen mensen er verschillende jaren over deed die handtekeningen bij elkaar te krijgen. Elke ondertekenaar heeft een familie. Als je 10.000 vermenigvuldigt met vier familieleden, zijn het 40.000 Cubanen die zich tegen het regime verzetten. Maar de terreur in Cuba is zo groot dat je in dit vijandige cultuurpatroon alleen door simulatie en leugen kunt overleven. Ik wijs daarbij op de continue uittocht van Cubanen richting de Verenigde Staten en andere landen, tegen welke prijs dan ook, zelfs al kost het hun het leven wanneer deze wanhopige mensen zich in een gammele boot op zee begeven teneinde Florida te bereiken. De VS hebben zich gecompromitteerd aan het toekennen van jaarlijks 20.000 visa’s voor Cubanen. Elke keer schrijven zich wel 50.000 gezinnen in op z’n uitreisvisum. Als je 500.000 met vier vermenigvuldigt, hebben we 2 miljoen mensen die jaarlijks aan deze ellende willen ontsnappen.”

Hoe repressief is het Cubaanse regime?

„Er zijn allerlei mogelijke vormen van onderdrukking die het Departement voor Staatsveiligheid (DSE) praktiseert. Het DSE ressorteert onder het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het heeft de taak op zich genomen om elke wens tot vrijheid en democratie te signaleren, te controleren en te onderdrukken. Er zijn duizenden en duizenden politieagenten die zich bundelen in zogenaamde comités ter bescherming van de revolutie. In elke wijk heb je dit soort comités waarvan de leden hun eigen buren verklikken.

Een gewone burger heeft geen toegang tot internet. Ook mag hij of zij geen hoog technologische materialen kopen. Dat mogen alleen de officiële organen. Cubanen leven in een toeristische apartheid. Als je geen dollars hebt, kun je nauwelijks overleven met een rantsoenboekje dat al sinds 1962 bestaat. De oppositie krijgen van alles naar haar hoofd geslingerd. Ze krijgen huiszoeking te verduren. Of ze worden overgeplaatst. In veel gevallen volgt er gevangenisstraf zonder proces, met een arbitrair vonnis en wegens een delict waarvan het bewind de criteria heeft bepaald.

Cuba kent de hoogste cijfers van alcoholisme, zelfmoord en prostitutie van heel Latijns-Amerika. Maar van mening verschillen met de regering en haar beleid, dat is het ernstigste vergrijp dat Cuba kent. Dit is de reden waarom zo veel meer dan 10.000 mensen een referendum verlangen. Ik onderstreep dat dit initiatief de kracht van de Cubaanse oppositie onderschrijft.”

De democratisch gezinde Cubanen en de oppositie hebben volgens Pedro Pérez Castro veel steun en internationale solidariteit nodig. Meer dan ooit zelfs en op allerlei manieren: „De pen is een verschrikkelijk wapen, dat daarom het meest wordt gevreesd.”