Netanyahu kan na aanklacht nog jaren blijven zitten
De procureur-generaal van de staat Israël, Avichai Mandelblit, heeft donderdag de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in staat van beschuldiging gesteld wegens omkoperij, fraude en schending van vertrouwen. Het kan echter nog jaren duren voordat hij het veld moet ruimen.
Mandelblit zei dat hij het besluit nam met „een zwaar hart, maar vol overtuiging.” Hij benadrukte dat de aanklacht niets met politiek heeft uit te staan, maar dat het om wetshandhaving gaat.
Het is de eerste keer in de geschiedenis van Israël dat een zittende premier in staat van beschuldiging wordt gesteld. Twee voorgangers van Netanyahu traden af voordat er formeel een aanklacht tegen hen werd ingediend: Ehud Olmert en Yitzhak Rabin.
De beschuldigingen hebben betrekkingen op drie verschillende zaken. Netanyahu en zijn vrouw Sara ontvingen giften van een zakenman in ruil voor gunsten. Ook gaf of beloofde Netanyahu hulp aan mediamagnaten in ruil voor positieve berichtgeving over hem.
Nadat de procureur-generaal zijn beslissing bekendmaakte, opende de premier een frontale aanval op de instanties die belast zijn met de wetshandhaving. Hij sprak van een „poging tot een coup.” Hij bezwoer bovendien „de leugens” te ontkrachten en het land te zullen blijven leiden.
Mandelblit zal nu eerst de voorzitter van de Knesset, Yuli Edelstein, formeel op de hoogte stellen van zijn besluit. De premier heeft vervolgens 30 dagen de tijd om van de Knesset immuniteit te vragen. Van de 120 Knessetleden zien 55 hem graag als premier. Netanyahu heeft dus ook de steun nodig van een extra partij om geen rechtsvervolging te krijgen. Dat zal Yisrael Beytenu van oud-minister Avigdor Lieberman moeten zijn.
Er is echter nóg een horde te nemen. Rechtsgeleerde Suzie Navot zei in de Times of Israel dat voor een besluit over immuniteit eerst consultatie van het Huiscomité van de Knesset vereist is. Dat kan echter pas functioneren als Israël een nieuwe regering heeft, wat nog maanden kan duren. Ondertussen kan Netanyahu aanblijven.
Als de premier geen immuniteit ontvangt, zal de staatsaanklager de aanklacht indienen bij de districtsrechtbank van Jeruzalem. Als deze rechtbank een uitspraak heeft gedaan, kan Netanyahu in hoger beroep gaan. Pas als hij bij het laatste vonnis schuldig wordt bevinden, moet hij aftreden. Dat kan echter nog jaren duren.
Een groter gevaar voor Netanyahu schuilt zich in zijn eigen Likud. Een Knessetlid voor de partij, Gideon Sa’ar, zei donderdag al dat er interne verkiezingen moeten komen voor leiderschap. Met een ander aan het roer kan er naar verwachting overigens ook vrij snel een nieuwe regering worden gevormd. De leider van Blauw-Wit, Benny Gantz, sluit een coalitie met Likud niet uit, mits Netanyahu deze partij niet leidt. Tot nu toe lijkt de meerderheid van Likud echter achter Netanyahu te staan.
