Dat precedent had koste wat kost vermeden moeten worden, als het aan president Reuven Rivlin had gelegen. Hij heeft beide formateurs het afgelopen halfjaar dan ook fors onder druk gezet om concessies te doen en zo een nieuwe stembusgang te voorkomen. Maar Benjamin Netanyahu en Benny Gantz slaagden er beiden niet in tot een coalitie te komen die voldoende steun in de Knesset geniet.

Het is nooit goed voor een land als de verkiezingsuitslag niet binnen afzienbare tijd in een werkbaar kabinet wordt vertaald. Daardoor stagneert het proces van wetgeving en besluitvorming en neemt de politieke en maatschappelijke onzekerheid toe. Dat klemt des te meer in Israël, dat zich met een alsmaar groeiende dreiging aan zijn grenzen geconfronteerd ziet. De afgelopen weken laaide het geweld rond Gaza en in het noorden weer op.

Juist in zo’n tijd heeft Israël een stabiele regering nodig. Een overheid die eerst en vooral het welzijn van het land op het oog heeft en niet door persoonlijke belangen wordt gehinderd. Dat laatste is precies wat er de afgelopen tijd is gebeurd. Het draaide in de formatieonderhandelingen voornamelijk om personen. Dat had niet zoveel meer met de inhoud te maken.

De uitslag van de verkiezingen, zowel in april als in september, was helder: het centrumlinkse blok, aangevoerd door Gantz, en het rechtse kamp, geleid door Netanyahu, houden elkaar min of meer in evenwicht. Dat weerspiegelde weliswaar de verdeeldheid in de Israëlische samenleving, maar liet anderzijds ook de noodzaak van een regering van nationale eenheid zien. Echter, enigszins versimpeld: Gantz wil niet met Netanyahu in één kabinet zitten, omdat ‘Bibi’ een aanklacht wegens corruptie boven het hoofd hangt. En Netanyahu wil premier blijven, juist om een gang naar de rechter te voorkomen.

Die persoonlijke onenigheid was precies het verwijt van Avigdor Lieberman, die met zijn partij Yisrael Beiteinu een van beide blokken aan een meerderheid had kunnen helpen. En daarom trok ook hij woensdag de stekker uit de formatie, door definitief zijn steun te onthouden. Hij vergat daarbij dat hij ook zelf meer leiderschap had kunnen tonen. Zijn diepe afkeer van de rechts-religieuze partijen enerzijds en het verenigde Arabische kamp anderzijds verhinderde echter ook hem om Israël aan een regering te helpen.

Als de omstandigheden niet veranderen en er inderdaad nieuwe verkiezingen komen, dan zullen volgend jaar exact dezelfde dilemma’s spelen. Dat biedt een weinig hoopgevend perspectief.