Bij Wezep stopt het bos. Waar boeren ooit het land bewerkten en hun koeien weidden breekt nu een bedrijvenpark naar alle kanten uit. Aan Zwolles noordkant lijdt eigentijdse nijverheid eveneens aan onverzadigbare landhonger. Mooi is anders. In deze eeuw kwamen er miljoenen vierkante meters distributiecentra, datacenters, giflekkende windmolenparken en zonneweiden bij. Van de laatste zijn er al meer dan tachtig. Leg ze op die vele platte bedrijfsdaken! Er dreigt nog veel meer XXL-verdozing, verglinstering en verwaaiing van het landschap, voorspelde Trouw. De wals van de vooruitgang houdt nergens halt. Ik voel mee met ieder die zich verzet tegen de verpaupering van onze leefomgeving.

Landschappen zijn altijd in beweging. De Franse filosoof René Descartes moet gezegd hebben dat God de wereld schiep, maar de Hollanders hun eigen land („Dieu créa le monde, mais les Hollandais créèrent la Hollande”). Hij zal gedacht hebben aan de vele inpolderingen in West-Nederland. Ook elders zetten mensen het landschap naar hun hand. Zand- en veengronden werden ontgonnen, cultuurlandschappen waren het resultaat. Maar niet eerder hebben we onze verstenende greep op het landschap zo versterkt als in deze tijd. Duizenden kilometers aan landschapselementen verdwenen: bomen, houtwallen, sloten. Vanaf Zwolle-Noord tot Rouveen voert de weg door eindeloos kale weilanden. En niet alleen daar. Europabreed verdwenen alleen al in deze eeuw miljoenen bomen en struiken omdat ze de vooruitgang in de weg stonden.

Wat gaat er gebeuren met de grond die vrijkomt nu steeds meer boeren stoppen? Nog meer recreatieparken, zonneweiden, bedrijvenparken? Projectontwikkelaars en architecten zien het al zitten. Zullen de lokale en bovenplaatselijke bestuurders weerstand bieden of winnen kortetermijndenken, promotiekansen en de zak met duiten het? Ik lijd aan landschapspijn, en niet alleen ik.