Dat bleek woensdag in de Tweede Kamer tijdens het hoofdlijnendebat over de toekomst van het zorgstelsel. SGP-kamerlid Van der Vlies vroeg de minister om een regeling voor de mensen die gewetensbezwaren hebben tegen verzekeren. Op dit moment is er voor hen in de Ziekenfondswet en in de Algemene wet bijzondere ziektekosten een uitzonderingspositie. Zij hoeven geen premie te betalen, maar een aanvullende belasting ter hoogte van de premie.

Als het volgende kabinet met een concreet voorstel komt om de ziekenfondsen en de particuliere verzekeringen in elkaar te schuiven tot een algemene zorgverzekering, dan zal ook daarin een regeling komen voor gemoedsbezwaren tegen verzekeren, zo beloofde Borst.

Overigens wil ook de ChristenUnie ruimte voor mensen met gemoedsbezwaren tegen verzekeren. Rouvoet vroeg die ruimte niet tijdens het debat, maar in een fractienotitie over de toekomst van het zorgstelsel die hij woensdag tijdens het debat aan zijn collega’s en aan minister Borst overhandigde, wordt wel voor een dergelijke uitzonderingsmogelijkheid gepleit.

Van der Vlies en Rouvoet voerden woensdag wel beiden een pleidooi voor de realisering van een verstrekkingenpakket waarin controversiële zaken als abortus, euthanasie en reageerbuisbevruchting niet zijn opgenomen. Ook nu zijn er in de wet mogelijkheden voor een dergelijk afgeslankt ’schoon’ pakket.

Borst wil die mogelijkheid ook na de vernieuwing van het zorgstelsel behouden: „In de zorg proberen we altijd tegemoet te komen aan gemoedsbezwaren. We willen ook rekening houden met mensen die gewetensproblemen hebben met bepaalde onderdelen uit het verstrekkingenpakket.”

De bewindsvrouw riep de politieke partijen woensdag op om de inrichting van het toekomstige zorgstelsel vooral praktisch te benaderen en niet ideologisch. Tussen de grote fracties bestaat een groot verschil van mening over de omvang van het verstrekkingenpakket van de toekomstige basisverzekering. Ook over de wijze van premieheffing lopen de visies ver uiteen.

PvdA en CDA willen de huisarts en tandarts in het basispakket. De VVD is daar tegen. De PvdA wil de langdurige zorg (AWBZ) op den duur ook in het basispakket. Daar verzet zich het CDA tegen. De VVD wil gedeeltelijke overheveling.

CDA en VVD willen samen een vaste, nominale premie heffen voor de basisverzekering. Daar zijn de linkse partijen weer fel op tegen. Zij willen een inkomensafhankelijke premieheffing. PvdA-kamerlid Oudkerk zei dat het „ondenkbaar” is dat de PvdA in een regering gaat zitten die de vaste premie hoger laat worden dan nu voor de ziekenfondsen geldt.

D66, ChristenUnie en SGP pleitten woensdag voor een tussenvorm, deels een nominale premieheffing en deels een inkomensafhankelijke. ChristenUnie en SGP vinden dat de mix zodanig moet zijn dat de overheid geen compenserende maatregelen hoeft te treffen voor mensen met een laag inkomen.