Abu Ghraib-rapport spreekt over „martelingen”
„In sommige gevallen zijn gevangenen in de Abu Ghraib-gevangenis gemarteld”, aldus generaal-majoor George Fay, die woensdag in Washington zijn rapport presenteerde over de mishandelingen in de gevangenis bij de Iraakse hoofdstad Bagdad.
Fay noemt een aantal leden van de militaire inlichtingendienst die zich aan mishandelingen en martelingen schuldig hebben gemaakt en hij geeft de namen van vijf officieren die niets gedaan hebben om deze wantoestanden tegen te houden. De hoogste militair onder hen is kolonel Thomas Pappas, commandant van de 205e brigade van de militaire inlichtingendienst, die verantwoordelijk was voor de ondervraging van de gevangenen in de Abu Ghraib-gevangenis.
General Fay vraagt het ministerie van Defensie te onderzoeken in hoeverre strafrechtelijke stappen nodig zijn tegen Pappas en de anderen die in zijn rapport worden genoemd. Onder hen zijn ook zes leden van een groep particuliere ondervragers. Hun namen heeft Fay doorgegeven aan het ministerie van Justitie. Net als het rapport van oud-minister van Defensie James Schlesinger dat dinsdag werd gepresenteerd, spreekt ook generaal Fay over „falend leiderschap” van luitenant-generaal Ricardo Sanchez, die ten tijde van het Abu Ghraib-schandaal opperbevelhebber was van de Amerikaanse troepen in Irak.
Het is voor het eerst dat het Amerikaanse militaire apparaat erkent dat er in Abu Ghraib is „gemarteld.” Tot nu toe wilde men niet verdergaan dan de term „mishandelingen.” Het rapport van Fay kritiseert verder het feit dat het leger gevangenen heeft „verstopt” voor waarnemers van het Internationale Rode Kruis. Het gaat hier over acht zogeheten spookgevangenen, die niet in de registratie van Abu Ghraib waren opgenomen en die tijdens bezoeken van Rode-Kruiswaarnemers verborgen werden gehouden. Een van deze acht is onder nog onopgehelderde omstandigheden overleden. Fay vraagt het ministerie van Defensie hiernaar een onderzoek in te stellen.
Het rapport maakt overigens onderscheid tussen de misstanden die op de veelvuldig in de media verschenen foto’s te zien zijn en mishandelingen die tijdens ondervragingen plaatsvonden. De soldaten op de foto’s waren geen lid van de inlichtingendiensten.
Sommige soldaten wisten niet welke ondervragingstechnieken wettelijk waren toegestaan. Ook de invloed van CIA-agenten veroorzaakte problemen. De CIA beschikte over meer vrijheid bij de ondervragingen en hield gedetineerden verborgen voor het Rode Kruis.
Volgens Democratisch presidentskandidaat John Kerry wordt het hoog tijd dat minister van Defensie Donald Rumsfeld zijn verantwoordelijkheid neemt en opstapt. In het rapport van Schlesinger wordt Rumsfeld „indirect verantwoordelijk” gehouden voor de wantoestanden in Abu Ghraib en andere gevangenissen en gevangenkampen in Irak en Afghanistan. „In ons land zijn de politieke leiders verantwoordelijk voor wat er gebeurt en voor wat er misgaat. Er moet politieke rekenschap worden afgelegd. Dat aspect ontbreekt tot nu toe volledig in alle rapporten die defensie heeft geproduceerd”, aldus Kerry.
Hij deed woensdag een beroep op de regering-Bush om een onafhankelijke commissie te benoemen die nagaat wat er fout is gegaan in de gevangenissen in Irak en Afghanistan, in de militaire commandostructuur en binnen het politieke apparaat dat hiervoor verantwoordelijk is. Zijn voorstel werd onmiddellijk afgewezen door president Bush. Diens woordvoerder Steve Schmidt meende dat Kerry’s voorstel niets anders was dan een politieke stunt. „Het is het zoveelste bewijs dat John Kerry bereid is om alles voor te stellen waarvan hij denkt dat dat hem politiek voordeel oplevert”, aldus Schmidt.