„Verlaag heffingskortingen, zit niet aan toeslagen”
Een belastingadviseur, een hoogleraar en de Bond voor Belastingbetalers reageren op het vrijdag verschenen rapport ”Marginale druk: op het randje van de mogelijkheden”.
Wil de politiek het grote verschil tussen eenverdieners en tweeverdieners substantieel verminderen, dan moet zij de heffingskortingen afschaffen of fors verlagen. Dat zegt belastingadviseur Henk Bluemink uit Deventer, in reactie op het rapport. De opbrengst van de verlaging van de arbeidskorting en de algemene heffingskorting moet worden verwerkt in lagere tarieven voor de inkomstenbelasting. „Verbijsterend om te zien dat vrijwel alle voorstellen gunstig zijn voor de tweeverdiener en nadelig voor de eenverdiener”, vindt Bluemink.
Een van de voorstellen houdt in dat –om het stelsel duidelijker te maken– de algemene heffingskorting en arbeidskorting niet meer afgebouwd worden, maar verwerkt worden in de tarieven voor de inkomstenbelasting. Volgens de onderzoekers zou dit moeten resulteren in belastingschijven met een hoger percentage.
„Dit oogt goed en lijkt op een vereenvoudiging, maar klopt niet”, zegt Bluemink. „Mensen met een ander inkomen dan salaris in box 1, zoals alimentatie of vroegpensioen, betalen mee aan de afbouw van de heffingskorting. Terwijl zij van de opbouw niet profiteren.”
Bluemink vindt het jammer dat het rapport met „vrijwel geen woord” rept over het „steeds oplopende” verschil tussen een- en tweeverdieners. Hij had meer willen lezen over de aftrekposten voor zelfstandigen, hypotheekrente en giften, die volgens hem op zichzelf terecht zijn, maar ten onrechte ook aftrekbaar zijn bij toeslagen. Vooral bij de lagere inkomsten en winsten hebben die aftrekposten veel invloed op de hoogte van de toeslagen en houden tweeverdieners meer over.
Vaste bedragen
Het belastingstelsel blijf een „mistfabriek”, reageert Jos Teunissen, hoogleraar algemeen staatsrecht. Om het stelsel meer transparant te maken zouden „in ieder geval” de heffingskortingen weer vaste bedragen moeten worden, zegt hij. „Nog beter zou het zijn terug te keren naar het oude systeem, van vóór 2001. Dat had forfaitaire, vaste, belastingvrije sommen.” Hij pleit voor het invoeren van een belastingvrije voet. „Velen verwarren heffingskortingen met belastingvrije sommen. Het verschil is dat belastingvrije bedragen worden afgetrokken van het belastbare inkomen. Een arbeidskostenforfait zoals in Duitsland –dat bedraagt 1000 euro– zou goed zijn. „Dat komt bij een belastingtarief van 37 procent overeen met een heffingskorting van 370 euro.”
Het rapport concludeert dat een versimpeling van belastingen de marginale druk zelf niet verlaagt. Die samenvatting deelt Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers. De bond, die zich inzet voor rechtvaardige belastingen, betwijfelt of het zin heeft om veel tijd en energie te steken in een herziening van de „rondpompmachine.”
Volgens de onderzoekers is via het huidige toeslagenstelsel de marginale belastingdruk voor eenverdieners en tweeverdieners, die de inkomensondersteuning het meest nodig hebben, niet echt te verlagen. Huishoudens met lage inkomens vragen vaak onbewust te veel of te weinig toeslag, en dat is al een probleem, zegt De Vries op basis van eigen onderzoek van de bond. Dat is vooral het geval bij mensen met een flex- of nulurencontract.
De Vries: „Indien je als politiek besluit belastinggeld te gebruiken om mensen te ondersteunen, zorg dan dat het geld van deze toeslagen en regelingen ook daadwerkelijk bijdraagt aan het inkomen. Mensen moeten nu behoorlijk handig zijn om het geld te krijgen waar ze recht op hebben.”
