Een fulltime baan, een papadag, voetballen met een groepje mannen uit je kerk, de tuin van je schoonmoeder onderhouden: het kost de gemiddelde man geen moeite zijn agenda vol te krijgen. Maar hoe plan je stille tijd in? En hoe moet je die momenten dan precies inrichten?

Bijbelstudie is een van de meest belangrijke onderdelen van het leven van een christen. De Bijbel is het boek waardoor God Zichzelf aan de mens openbaart en daarom bij uitstek de manier om God te leren kennen. Zijn Woord is het middel tot geloof en bekering en voedsel voor het geestelijk leven. God laat in Zijn Woord niet alleen zien Wie Hij is, maar ook wat Hij (met ons) wil. Bijbelstudie helpt je als christelijke man stevig te staan in de stroming van de maatschappij. De Bijbel fundeert ons in de waarheid. Een christelijke man laat als het goed is zijn leven leiden door het Woord van God.

Tips

In veel gezinnen beperkt het Bijbellezen zich tot een kort ritueel bij het (avond)eten: „Even lezen.” Maar persoonlijke Bijbelstudie, het echte graven in Gods Woord, komt er vaak niet van. De volle agenda dragen we aan als excuus, maar vaak weten we gewoon niet waar we moeten beginnen. Een aantal tips en methodes op een rij.

1) Begin de dag met stille tijd

De tijd van wekkerradio’s of analoge alarmklokken is zo goed als voorbij. De meeste mensen gebruiken hun smartphone als wekker. Daardoor is de telefoon het eerste wat we in handen hebben als we wakker worden. En dan is de verleiding groot om direct je social media en het nieuws te checken. Met als gevolg dat je direct op het aardse leven gefocust bent.

In de psalmen blijkt verschillende keren dat David en andere dichters in de ochtend tijd reserveerden om God te zoeken. Denk bijvoorbeeld aan psalm 5, waarin David het volgende zegt: „Des morgens, HEERE, zult Gij mijn stem horen; des morgens zal ik mij tot U schikken, en wacht houden.” De dag beginnen met Bijbellezen zorgt ervoor dat je focus op ‘de dingen die boven zijn’ komt te liggen. De teksten gaan als het ware de hele dag met je mee.

„Maar ik heb juist ’s ochtends altijd haast” zeggen veel mannen misschien. Hier zijn een aantal oplossingen voor. De wekker een kwartier of een half uur eerder zetten is stap één. Een handige tool -omdat je toch je telefoon vasthoudt- is een Bijbelapp, zodat je direct de Bijbel kunt lezen vanaf je telefoon. Je hoeft geen hele hoofdstukken te lezen; een aantal verzen tot je nemen is al genoeg om je hart op God te richten.

2) Plan je stille tijd in (en houd je aan die planning)

Een goed begin is het halve werk. Net als sporten is stille tijd vaak iets wat we niet in de agenda schrijven, maar wat we uitstellen tot we er tijd voor hebben. En juist daardoor komt het vaak niet van. De tweede tip luidt daarom: plan je stille tijd in. Rooster elke dag een deel van je tijd vrij, waarin je Bijbelstudie doet. Of dat nou midden op de dag is of in de avond of aan het begin van de dag, het gemarkeerde deel in je agenda fungeert als een duidelijke stok achter de deur om stille tijd te houden. Dagelijkse stille tijd vereist discipline. Het inplannen van Bijbelstudie kan daarbij helpen.

3) Zonder je af en zet je telefoon uit

Tijdens de stille tijd is het belangrijk om jezelf echt te kunnen focussen. Sommige mensen kunnen zich prima concentreren in een kamer vol mensen, maar het is beter voor de concentratie om jezelf af te zonderen. Als je een kamer hebt waar je jezelf terug kunt trekken, is dat ideaal, maar niet iedereen verkeert in die luxepositie. Wat dan kan helpen is een rustige hoek van de kamer opzoeken, of een noise cancelling koptelefoon opzetten, eventueel met rustige achtergrondmuziek (tenzij je weet dat dat je juist meer afleidt, natuurlijk).

Een grote afleider is de smartphone. Om te helpen met de concentratie is het handig om je telefoon uit te zetten, of op zijn minst op de vliegtuigstand. Zo komen er geen berichtjes of telefoontjes binnen, en kun je jezelf volledig focussen op de Bijbel, zonder elke keer aandacht te moeten geven aan wat er op je telefoon gebeurt.

4) Gebruik hulpmiddelen

Om de Bijbel beter te begrijpen, is het handig om gebruik te maken van hulpmiddelen. Een klassieker is de Statenbijbel met kanttekeningen: die kan helpen om je meer inzicht in de tekst te geven. Ook de ”Bijbel met uitleg” kan hier handig voor zijn, of een andere studiebijbel. In de plaatselijke christelijke boekhandel zijn vast ook genoeg commentaren te vinden die licht kunnen werpen op een Bijbeltekst, maar voor persoonlijke Bijbelstudie heb je vaak al genoeg aan de tekst zelf en aan de toelichting in de kanttekeningen of aan de uitleg.

5) Zoek iemand die je scherp houdt

Een andere stok achter de deur om regelmatige Bijbelstudie vol te houden, zijn de mensen om je heen. Het kan helpen om met een vriend of iemand uit je kerk afspraken te maken, om elkaar bij de les te houden. Dit kan op verschillende manieren werken: elke keer dat je Bijbelstudie doet, kun je een verslag met je bevindingen sturen, of je gaat één keer in de maand ergens koffie drinken om te bespreken hoe het staat met de persoonlijke stille tijd.

Methodes

In de loop van de jaren zijn er ontzettend veel verschillende Bijbelstudiemethodes ontwikkeld. Deze methodes nemen je vaak stap voor stap mee de teksten door. Een greep uit het aanbod:

• Zweedse methode: stel een aantal vragen aan de tekst: Wat zegt deze tekst over God? Wat zegt deze tekst over de mens? Wat is nieuw voor me? Is er iets wat ik niet begrijp? Wat moet ik doen naar aanleiding van deze tekst?

• Parafraseren: herhaal het Bijbelgedeelte vers voor vers in eigen woorden, en probeer daarbij ‘vakjargon’ te vermijden – zo komt de tekst dichterbij, en is het makkelijker om te begrijpen waar het in het gedeelte over gaat.

• Lectio divina: Deze methode is afkomstig uit de tijd van kerkvader Augustinus. De kern is het meditatief Bijbellezen, ingedeeld in vier stappen: lectio – lezen, meditatio – overdenken, oratio – bidden, contemplatio – aanschouwen. Bij Lectio gaat het erom een (kort) Bijbelgedeelte aandachtig te lezen, over te schrijven of hardop op te zeggen. Herhaling zorgt hierbij dat de tekst echt blijft hangen. De tweede stap is het overdenken. Deze stap maakt een gedeelte persoonlijk: wat betekent deze tekst voor mij en mijn dagelijks leven? Wat vind ik mooi of juist moeilijk? Associeer ik het met andere Bijbelgedeeltes? De derde stap is bidden. Uit de tweede stap komt vaak al gebed voort. Soms is de tekst zelf een gebed, als het gedeelte bijvoorbeeld uit de Psalmen komt. Als de tekst over Gods werk gaat, wordt het gebed een lofgebed. Als het gedeelte wijst op vertrouwen in nood, vraag dan of God dat vertrouwen wil geven. De vierde en laatste stap is contemplatio, wat letterlijk aanschouwen betekent. Hier gaat het erom stil te worden voor God en na te denken over de vorige drie stappen.

• Een heel Bijbelboek in één keer doorlezen: Deze methode klinkt alsof het veel werk is, maar er zijn verrassend veel Bijbelboeken die binnen een uur te lezen zijn. Door een boek in één keer te lezen, komen er allerlei verbanden aan de oppervlakte drijven, die bij het versnipperd lezen helemaal zichtbaar worden.

• Deductieve Bijbelstudie: Kies bij de gelezen pericoop een kernbegrip, zoals genade, gerechtigheid, liefde of zonde. Zoek vervolgens verschillende teksten op waarin dit woord voorkomt (dit kan met behulp van een concordantie of de eerder genoemde Bijbelapp). Zet op een rij wat dit woord betekent in de verschillende teksten en contexten. Ga daarna na wat het woord inhoudt voor de begintekst, en daarna wat de tekst voor jou persoonlijk betekent.

• Bijbelgedeeltes uit het hoofd leren: parate Bijbelkennis is voor christenen erg belangrijk. Het Woord van God wordt niet voor niets het zwaard van de Geest genoemd in het gedeelte over de geestelijke wapenrusting (Efeze 6). In het begin is het aan te raden een bekend gedeelte te kiezen, bijvoorbeeld een Psalm. Herhaal een vers meerdere keren per dag, plak het met een post-it op zichtbare plekken, zoals het toilet of de laptop, zodat de tekst onbewust vaak langskomt. Denk na over de tekst en wat die betekent. Als het vers eenmaal goed blijft hangen, is het volgende vers aan de beurt, waarbij dezelfde methode wordt herhaald. Het is goed om de andere geleerde verzen elke dag een (aantal) keer te herhalen, zodat de teksten echt blijven hangen. Deze methode is ook leuk om samen met bijvoorbeeld de kinderen in een gezin te doen. Door samen Bijbelteksten te leren, is er sprake van een competitief element, waardoor de een de ander scherp kan houden.