Kenners, belanghebbenden en betrokkenen probeerden de landbouwcommissie van de Tweede Kamer woensdag mee te nemen in hun betogen rond het wetsvoorstel wat een totaalverbod op onbedwelmde slacht moet regelen. Het voorstel is de tweede poging van Marianne Thieme (PvdD) om de bestaande uitzondering voor de rituele slacht om dieren niet te hoeven bedwelmen volledig te verbieden.

Vertegenwoordigers van religieuze organisaties spraken zich uit tegen de aanpassing van de wet. Hanneke Gelderblom-Lankhout, vertegenwoordiger van het Overlegorgaan Joden, Christenen en Moslims, sprak van „misleidend woordgebruik.” Volgens het voormalig D66-Eerste Kamerlid betekent verdoven „een kogel of een pin door je kop.” Verder zou uit beelden blijken dat „sommige dieren tot tegen het plafond springen van angst of doodsnood” bij bedwelming. Steunt het wetsvoorstel op argumenten of op sentimenten?, hield ze de commissie voor.

Grens

Rasit Bal van het contactorgaan Moslims en Overheid pleitte ervoor dat er minstens tien jaar met het ”Convenant onbedwelmd slachten volgens religieuze riten” wordt gewerkt. Michael Bloemendal van de Joodse Gemeente Amsterdam stelde dat het verantwoordelijke rabbinaat bij het convenant „tot de grens van wat joods-religieus mogelijk is gegaan.”

De waarde van het convenant bleek een van de geschilpunten. Waar het voor de een product is van het Nederlandse poldermodel, is er volgens een ander alsnog sprake van onnodig dierenleed. Een van de afspraken uit het convenant is dat dieren veertig seconden na de halssnede buiten bewustzijn moeten zijn. Is dat niet het geval, dan moet alsnog bedwelming plaatsvinden. William Moorlag (PvdA) noemde het convenant „een wankele balans.”

Bal legde uit dat het voor de bestempeling ”halal” belangrijk is dat halssnede de doodsoorzaak is. Bedwelming is daarmee niet acceptabel, maar elektronarcose is waarschijnlijk wel aanvaardbaar, zei hij.

Verstikkingsgevoel

„Kamerleden, doet u met me mee, en denk u eens in: u bent een rund in het slachthuis”, zei Karin Reidinga, tot voor kort werkzaam bij de NVWA. Daarna volgde de gang in het slachthuis, de halssnede, het pijngevoel, het verstikkingsgevoel. „En dan, na 40 seconden, wordt er eindelijk ingegrepen en wordt u bedwelmd. Dit is hoe dierenartsen onbedwelmd slachten zien”, sprak ze namens de organisatie Caring Vets. Ook de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde sprak zich uit tegen onbedwelmd slachten.

Olifant

„We moeten ervoor waken dat we niet van een mug een olifant maken”, zei Abdelfatteh Ali-Salah van Halal Correct. Volgens hem betreft de onverdoofde slacht ruwweg 0,1 procent of een op de 800 geslachte dieren in Nederland.

Ook de aanwezige rechtsgeleerden werden het onderling niet eens. Volgens meerderen van hen deugt het wetsvoorstel niet. Ook de Raad van State toonde zich eerder kritisch, en adviseerde heroverweging van het wetsvoorstel.

Janneke Vink, verbonden aan de Universiteit Leiden en de Open Universiteit, stelde dat het ethische aspect in het dossier onderbelicht dreigt te raken. „Jaarlijks wordt 67.000 keer zo’n pijngevoelig dier de keel doorgesneden, waarna deze op gruwelijke wijze aan bloedverstikking sterft. Dat is moreel gezien een zeer zwaarwegend belang.”

De Jordaanse prinses Alia bint Hussein, ook een van de sprekers, gaf de Kamerleden via Skype mee dat er „niets onislamitisch” aan bedwelmen is. „In mijn optiek is verplicht bedwelmen een fantastisch iets, omdat het zou verzekeren dat de dieren sterven zonder zich bewust te zijn van de pijn ervan.” Volgens de prinses komen de bedenkingen uit islamitische hoek voort uit een tekort aan informatie of misleiding over wat er precies gebeurt. DENK-Kamerlid Ozturk wilde van de prinses weten of ze zich ervan bewust is dat ze „min of meer wordt gebruikt” door de Partij voor de Dieren. De prinses ging daar niet op in.

De slagingskans van het wetsvoorstel hangt vooral af van de positie die VVD, PvdA, D66 en GroenLinks zullen innemen. Die partijen steunden in 2011, op enkele Kamerleden van de PvdA na, het voorstel in de Tweede Kamer. In de Eerste Kamer was het in 2012 juist andersom, en stemden alleen nog enkele GroenLinks-senatoren voor. De wet sneuvelde vervolgens.

DENK, een nieuwkomer ten opzichte van de behandeling van het vorige wetsvoorstel, toonde zich tegenstander van stoppen van de uitzondering voor rituele slacht. Jaco Geurts (CDA) zei dat hij recent nog heeft gezien hoe een rituele slacht eraan toegaat. „Dat heeft mij verder gesterkt, zo ver ik daar niet gesterkt in was, om het wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren totaal niet te willen steunen.”