Volgens professor Miles verklaarden artsen in sommige gevallen dat gevangen een „natuurlijke dood” waren gestorven, terwijl zij in werkelijkheid door mishandeling om het leven waren gebracht. Miles maakt verder melding van een geval waarbij een gevangene tijdens zijn mishandeling bezweek. „Artsen hielpen de man weer op de been, zodat de mishandeling voortgezet kon worden”, aldus zijn rapport.

„Volgens militaire verklaringen hielpen een arts en een psychiater de militaire ondervragers bij het ontwikkelen van hun ruige ondervragingsmethoden. Uit officiële verklaringen blijkt verder dat het medisch personeel zijn taak schromelijk verwaarloosde. Men hield geen goede medische rapporten bij, er werd niet regelmatig onderzoek gedaan naar de gezondheid van gevangenen en gewonden of mensen met medische problemen werden niet verzorgd”, aldus Miles in zijn rapport.

Het rapport is gebaseerd op verklaringen tijdens hoorzittingen in het Congres in Washington, verklaringen van (ex-)gevangenen en militair personeel, medische rapporten van de gevangenis en informatie van hulporganisaties. „De medische staf werkte samen met de ondervragers bij het ontwerpen én het uitvoeren van een psychologisch en fysiek dwangregime”, aldus Miles in zijn rapport. Hij dringt aan op een officieel onderzoek naar de rol van artsen en medisch personeel in de gevangenis. Verder acht hij een hervorming van het medische apparaat binnen het Amerikaanse leger dringend geboden.

Het rapport van professor Miles bevestigt wat generaal Antonio Taguba eerder dit jaar al schreef in het eerste militaire rapport over de mishandelingen in Abu Ghraib en andere gevangenissen en gevangenkampen. Volgens generaal Taguba is de mishandeling van gevangenen in Irak en Afghanistan „wijdverbreid” en is er voldoende bewijsmateriaal om te stellen dat gevangenen „systematisch” worden mishandeld.

Tijdens daaropvolgende hoorzittingen in het Congres werd herhaaldelijk de vraag gesteld in hoeverre de mishandelingen plaatshadden met goedkeuring van de hoogste verantwoordelijken, met andere woorden van de minister van Defensie en van de president.

President Bush heeft altijd gezegd dat hij mishandelingen nooit heeft goedgekeurd, hoewel hij de Taliban- en al-Qaida-gevangenen die in Cuba zitten wel de bescherming van de Conventies van Genève heeft onthouden. De voormalige commandante van Abu Ghraib, brigadegeneraal Janis Karpinski, zegt dat minister van Defensie Rumsfeld expliciet toestemming heeft gegeven gevangenen voedsel te onthouden, hun geen gelegenheid te geven om te slapen en hen tijdens ondervragingen met honden te bedreigen.

De minister ontkent dit en hij wordt vrijgepleit door een nieuw onderzoek van Defensie onder leiding van generaal George Fay, die volgende week met zijn rapport komt. Volgens deze generaal zijn de mishandelingen het werk geweest van een kleine groep. Hij kritiseert wel het feit dat de directe militaire commandanten van deze groep „onvoldoende leiding” hebben gegeven, waardoor het wangedrag mogelijk werd. De politieke leiding van Defensie -Rumsfeld en consorten dus- plus de hogere legerleiding treft volgens generaal Jay geen enkele blaam.

Een conclusie die zowel binnen als buiten het ministerie van Defensie in Washington al tot de nodige kritiek heeft geleid.