Het begon allemaal drie jaar geleden, in 2016. Op de synode werd een voorstel ingediend waarin staat dat de Anglicaanse Kerk het huwelijk voortaan ziet als „van toepassing op alle personen die wettelijk toestemming hebben om met elkaar in het huwelijk te treden.” Daarom zou de kerk voortaan ook spreken over „partijen in het huwelijk” in plaats van geslachtelijke terminologie. In Canada is het sinds 2005 bij wet toegestaan dat twee mensen van gelijk geslacht met elkaar in het huwelijk treden.

Het voorstel werd voorgelegd aan afgevaardigden van leken en bisschoppen. Als zij met een tweederdemeerderheid zouden instemmen met het voorstel, kwam het terug op de volgende synode. Die meerderheden werden ruim gehaald: liefst 80,9 procent van de leken en 73,2 procent van de geestelijken bleek achter het voorstel te staan.

Wachten

Het wachten was op de synodevergadering, die pas deze zomer zou worden belegd in Vancouver. Voor meerdere bisschoppen duurde dat wachten te lang; zij besloten op eigen houtje bekend te maken dat binnen hun bisdom huwelijken tussen mensen van gelijk geslacht ingezegend konden worden. De bisschop van Toronto, Kevin Robertson, trouwde in 2018 zelf met een man.

Anderhalve week geleden was de synode bijeen in Vancouver. De stemming leek het sluitstuk te worden van een jarenlange procedure, die inmiddels was ingehaald door de praktijk. Toch liet de stemming onder de synodeleden een heel andere uitslag zien dan die onder de afgevaardigden: 23 bisschoppen stemden voor, 14 tegen en 2 onthielden zich van stemming. Daarmee was sprake van een meerderheid –62,2 procent voorstemmers– maar die was net te klein om het voorstel aan te nemen.

Die uitkomst kwam volgens het medium Christianity Today als een harde klap voor de meerderheid van de Canadese anglicanen. De teleurgestelde bisschop Susan Bell, die werkt in een bisdom waar de inzegening van homohuwelijken wel zal doorgaan, liet tegenover CBC weten dat de uitslag van de stemming een „realistisch beeld” biedt van de plaats waar de Anglicaanse Kerk in Canada op dit moment staat. Meerdere andere bisschoppen reageerden in diverse media kritisch, teleurgesteld of negatief op het besluit.

Niet eensgezind

De Canadese aartsbisschop Fred Hiltz kwam maandag met een reactie. Hij liet weten dat de bisschoppen „niet eensgezind zijn” over het thema ”huwelijk”. „We gaan samen verder op een weg die ruimte biedt voor ieder bisdom in onze kerk om door te gaan met huwelijken van mensen van gelijk geslacht.” Hiltz maakte bekend dat bisschoppen de mogelijkheid hebben om gebruik te maken van de „lokale optie.” Dat betekent concreet dat zij besluiten mogen nemen die aansluiten bij hun „contexten en overtuigingen” – en dus ook huwelijken tussen mensen van gelijk geslacht mogen inzegenen.

Deze mogelijkheid leidde opnieuw tot verdeelde reactie. Kritisch was bijvoorbeeld bisschop Joey Royal, die tegenover Anglican Planet liet weten: „In een kerk die de ene, heilige, katholieke en apostolische kerk belijdt, kan ik niets zinnigs maken van een lokale optie in deze context of in de wereldwijde kerk.” Terwijl bisschop Logan McMenamie van Vancouver Island tegenover omroep CBC juist liet weten „blij” te zijn met de mogelijkheden van de lokale optie.

Inheemse bisschoppen

De kwestie werd overschaduwd door geluiden in de media, waaruit zou blijken dat vooral de ”inheemse bisschoppen” tegen het voorstel hebben gestemd. Juist tijdens deze synode werden excuses uitgesproken voor de „culturele en geestelijke arrogantie” waarmee de inheemse bevolking van Canada in het verleden door de kerk is benaderd. Ook werd de inheemse bisschop Mark MacDonald tot eerste ”nationale inheemse aartsbisschop” benoemd. MacDonald reageerde fel op de beschuldigingen. „Die zijn helemaal niet waar. We maken ons zorgen over de gevolgen van het creëren van zondebokken. We proberen er zo vriendelijk en rustig mogelijk op te reageren.”

Grondslag

De laatste jaren spelen kwesties rondom de visie op het huwelijk vaker op in Canada. Vorig jaar besloot het Canadese hooggerechtshof dat de Trinity Western University niet van studenten mocht eisen dat zij een grondslag zouden ondertekenen waarin staat dat seksuele gemeenschap is voorbehouden aan mensen in een „traditionele” huwelijksband tussen één man en één vrouw. Eind juni promoveerde de Canadese jurist dr. Barry Bussey in Leiden op een onderzoek waarin mede aan die kwestie uitvoerig aandacht werd besteed.

Uit onderzoek van Christianity Today is bovendien gebleken dat de Canadese anglicaanse gemeenschappen die een „conservatieve” theologie voorstaan sneller groeien dan hun „liberale” tegenhangers. Na de Verenigde Kerk van Canada is de Anglicaanse Kerk de grootste protestantse kerk van het land.