Nederlanders patrouilleren in Zuid-Irak het liefst in open jeeps en zonder helm, om zo een beter contact op te bouwen met de lokale bevolking. De Amerikanen bijvoorbeeld doen het heel anders.

Volgens een woordvoerder van de landmacht bekijkt de commandant in Irak, luitenant-kolonel Matthijssen, van uur tot uur of de wijze van patrouilleren moet worden aangepast. „Er zit een heel duidelijke visie achter ons optreden. Wij zijn ervan overtuigd dat we zo tussen en niet tegenover de lokale bevolking staan.”

Anders dan bijvoorbeeld de Amerikanen willen de Nederlanders bevolkingsvriendelijk optreden in steden als al-Samawah, al-Khidr en al-Rumaythah. Dat betekent dat de Nederlanders over de markt lopen met de helm niet op het hoofd, maar aan de riem. Het Diemaco-geweer houden ze met de loop naar beneden gericht.

Ook rijden de Nederlanders liever niet in de grote gepantserde Patria-wielvoertuigen door de provincie al-Muthanna, maar liever in een open jeep van Mercedes-Benz. Behalve dat dat vriendelijker overkomt op de lokale bevolking heeft een militair in zo’n open terreinwagen ook een veel beter zicht op zijn omgeving.

Het dodelijke schietincident in de nacht van zaterdag op zondag heeft drie tot vier uur geduurd. Volgens minister Kamp van Defensie zijn de Nederlandse militairen in een hinderlaag gelopen. „Ik denk dat ze hebben zitten wachten totdat we langs kwamen”, zei de bewindsman maandag in het televisieprogramma NOVA. „Dit was een serieuze aanval, zware beschietingen.”

De Iraakse milities vuurden met geweren, mitrailleurs en antitankgranaten, zei Kamp. Hij schat het aantal Irakezen dat de aanval op de Nederlanders uitvoerde op vijftien tot twintig. Bij het incident -„eigenlijk meer dan een incident”- zou ook een Irakees om het leven zijn gekomen.

In de nachtelijke uren hebben de Engelsen hulp aangeboden. Daarvan is geen gebruik gemaakt omdat dat volgens Kamp niet nodig was. Met een Amerikaanse helikopter zijn later de gewonde Nederlanders afgevoerd.

Kamp verwacht dat de gewonde militairen deze week naar Nederland kunnen worden vervoerd. Het gaat om schot- en scherfwonden. Vijf collega’s van de in Irak omgekomen wachtmeester zullen diens lichaam begeleiden bij de vlucht terug naar Nederland.

Het zijn directe collega’s van de marechaussee, die was gelegerd op de grootste basis van de Nederlanders in Irak, Camp Smitty bij de stad al-Samawah. Op verzoek van de familie van de omgekomen militair doet Defensie geen mededelingen over diens aankomst in Nederland. Wel is duidelijk dat er enige vorm van militair ceremonieel zal zijn.

De LPF vindt dat de in Irak omgekomen militair moet worden onderscheiden met het Bronzen Kruis dan wel het Kruis van Verdienste.

„Ik ga ervan uit dat minister Kamp de in 1999 opgerichte commissie dapperheidonderscheidingen met spoed aan het werk zet”, liet fractieleider Herben maandag weten. „In een tijd dat Nederland aan de tv is gekluisterd voor de Olympische Spelen zien we wie onze echte nationale helden zijn en als geen ander recht hebben op een medaille”, aldus Herben. Beide onderscheidingen worden gegeven aan militairen die zich moedig hebben gedragen.