Afgelopen december beëindigde genoemde instelling het opkopen van obligaties. Toen hield president Mario Draghi het erop dat er na de zomer misschien een bescheiden renteverhoging in het vat zou zitten, een beginstapje om het moeras van de extreme monetaire omstandigheden te ontvluchten.

Maar je zag de bui al hangen. De economische vooruitzichten verslechterden, de risico’s namen toe. In dat klimaat besluit je niet tot een maatregel die de bedrijvigheid afremt. Te lang gewacht dus met het verkrappen van het beleid. In maart kwam een bijstelling van de communicatie richting de financiële wereld: tot zeker eind 2019 geen wijziginig van de tarieven.

Inmiddels is de draai verder aangescherpt. Nu luidt de boodschap dat de rente tot op z’n minst medio 2020 niet naar boven gaat. Er wordt zelfs verwacht dat banken vanaf later dit jaar nog wat meer moeten betalen (een nog forsere negatieve vergoeding dus) als ze overtollige kasmiddelen stallen bij de ECB. En mogelijk volgt zelfs een herstart van het opkoopprogramma.

We staan klaar om extra impulsen toe te dienen, liet Draghi begin juni weten na het periodieke bestuursberaad. Twee weken later herhaalde hij dat in krachtige bewoordingen in het Portugese Sintra, op de conferentie over monetaire vraagstukken die daar elk jaar plaatsvindt. Mede in reactie op zijn verbale optreden zijn de rentes in de eurozone dieper weggezakt. Toen de Nederlandse staat deze week een tienjaarslening ophaalde, kreeg ze van beleggers 0,2 procent toe. De markten zijn blijkbaar overtuigd van een aanhoudend dalende lijn.

Draghi trekt een lange neus naar degenen die meenden dat de middelen om te stimuleren zijn uitgeput. Hij heeft zijn critici verzekerd dat de ECB niet zal schromen het oude recept weer voluit in te zetten. De komende maanden wacht waarschijnlijk een hernieuwd offensief.

Dat richt zich primair op het aanwakkeren van de inflatie, want de enige doelstelling van het geldbeleid is nu eenmaal die te handhaven dicht onder de 2 procent en al jarenlang ligt ze beneden dat streefniveau. Om het tij te keren, heeft de centrale bank de rente reeds teruggeschroefd naar ongekend lage percentages en voor circa 2600 miljard euro aan obligaties opgekocht. Maar zonder resultaat. Draghi en zijn collega’s moeten er welhaast wanhopig van worden.

En toch koersen zij aan op meer van hetzelfde. Verlies je niet aan vertrouwen en geloofwaardigheid als je blijft verkondigen dat je de inflatie zult opkrikken en vervolgens een medicijn uit de kast haalt dat tot dusver niet effectief bleek?

Zou het niet beter zijn eerst eens diepgaand te analyseren waarom die geldontwaarding zich, anders dan voorheen, niet laat sturen met behulp van het traditionele rente-instrument en evenmin met een onconventioneel opkoopprogramma? Wellicht vraagt de inflatiedoelstelling om een herziening, past die 2 procent niet meer bij de hedendaagse economische werkelijkheid.

In ieder geval doet de ECB er goed aan, na weinig succesvol te zijn geweest in de achterliggende jaren, een stevigere onderbouwing te geven voor het intensiveren van de al uitvoerig beproefde aanpak.