Column: Uit de prullenbak met die boekverslagen
Daar schrok ik van, deze week: „Scholen dienen hun verplichte leeslijst te herzien en boekverslagen mogen de prullenbak in”. Als ik dat in de krant lees is mijn eerste gedachte toch: zijn ze nu helemaal door de warmte bevangen geraakt, daar in Den Haag?
Er zijn, zo las ik, grote zorgen over het onvermogen tot ”diep lezen” bij jongeren. Lezen kunnen ze wel, berichtjes en korte teksten op hun telefoon, maar gericht en geconcentreerd een lange tekst tot zich nemen, dat blijkt moeilijk te zijn. En dat is ernstig, want diep lezen is belangrijk voor je inlevingsvermogen, voor je vermogen om verbanden te leggen en genuanceerd te denken, kortom voor goed burgerschap.
Die zorgen kan ik delen. Maar de oplossing die nu wordt aangedragen is: leesplezier bevorderen. Veel jongeren vinden lezen niet leuk, dus afschaffen die moeilijke teksten en die leeslijst, laat ze vooral lezen wat ze zelf leuk vinden. Op zich snap ik daar wel iets van, want ik ga ook niet voor mijn lol ”Het huis Lauernesse” van Truitje Bosboom-Toussaint lezen, ik begrijp dat je dan gaat denken dat een boek een enorme dreigende berg is waarvan de beklimming niet meteen iets oplevert.
Maar tegelijk denk ik: je zegt toch ook niet, kom op jongens, je moet eten, als je geen worteltjes of spinazie lust, dan gaan we fijn een ijsje of een hamburger halen bij de Mac. Of: als je sommen maken niet leuk vindt, dan hoeft het niet hoor, dan mag je ook gamen. Waarom kunnen we lezen met z’n allen niet wat serieuzer nemen, net als eten? Als je alleen maar leest wat je leuk vindt, hoe zit het dan met het ontwikkelen van dat inlevingsvermogen in andere mensen en andere werelden? Daar is school nou net voor bedoeld.
Je hoeft maar even op de scholierenwebsite met boekverslagen te kijken om te zien waarom dat belangrijk is. Neem deze 16-jarige, die verplicht ”Mariken van Nieumeghen” moest lezen: „Ik vind dit onderwerp niet zo boeiend, omdat ik niet in God geloof. Mijn verwachtingen voordat ik het boek ging lezen, waren enigszins negatief, maar uiteindelijk vond ik het wel een leuk boek.” Kijk, dán heb je iets bereikt.
Ik ben voor veel leesbevordering: laat iedereen elke dag op school een halfuur lezen in een ‘leuk’ boek, desnoods een stripverhaal. Maar laat het niet in de plaats komen van die leeslijst met moeilijkere boeken die helpen bij het ontwikkelen van begrip en inlevingsvermogen. Anders maakt zo’n 16-jarige nooit meer kennis met, bijvoorbeeld, een wereld waarin mensen in God geloven.
