Minister van Defensie Ank Bijleveld vindt het nog te vroeg om te zeggen of Nederland bereid is deel te nemen in een maritieme coalitie. Eerst moet meer duidelijk zijn over de situatie ter plaatse.

Schepen van zo’n coalitie zouden het vrachtverkeer door de Perzische Golf en de Straat van Hormuz, waar 20 procent van het wereldwijde olietransport door gaat, beschermen tegen eventuele acties van Iran. Dat zei de Amerikaanse waarnemend minister van Defensie, Mark Esper, donderdag na overleg met zijn NAVO-collega’s in Brussel. Maar enige toezegging kreeg hij niet.

Esper benadrukte dat de VS geen oorlog willen, de voorkeur te geven aan een diplomatieke oplossing van de crisis en juist zonder voorwaarden met Iran te willen praten. Maar hij zei ook dat voor de VS de grens bereikt is van wat zij van Iran tolereren. „Niemand moet onze terughoudendheid verwarren met zwakte.”

Dialoog

Esper vroeg de bondgenoten om steun en een veroordeling van de Iraanse agressie. Maar die reageerden gereserveerd. De NAVO-landen zetten vooral in op de-escalatie en het verminderen van de spanning, aldus Bijleveld. De Franse minister Florence Parly zei volgens diplomaten dat de VS de NAVO niet bij militaire operaties tegen Iran moeten betrekken en dat het nodig is om aan beide zijden te de-escaleren. Haar Turkse collega stelde dat „dialoog beter is dan sancties.”

Bijleveld noemt de situatie in de Golf zorgelijk. „We staan in nauw contact met andere landen, mede met het oog op de veiligheid van ons scheepsverkeer. Maritieme veiligheid in de Golf is voor Nederland natuurlijk van belang.” Maar de minister wil eerst een goed beeld hebben van de mogelijke dreigingen.

Frankrijk en Duitsland benadrukken vooral het belang van het handhaven van het internationale nucleaire akkoord uit 2015 met Iran, waaruit de Amerikaanse president Trump zich heeft teruggetrokken.

De inspanningen van de VS op de NAVO-top zijn onderdeel van een mondiaal diplomatiek offensief om Iran op de knieën te krijgen.

Afgelopen week bezocht een Amerikaanse delegatie al bondgenoten in het Midden-Oosten. De minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo bracht een bezoek aan Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.

Speciaal gezant voor Iran, Brian Hook, probeerde vanuit Oman de coalitie verder uit te breiden.

Grondtroepen

Donderdag deed de ambassadeur van de VS in Den Haag, Pete Hoekstra, in de Volkskrant ook een verzoek om militaire steun in Syrië. Daarbij ging het om het leveren van grondtroepen.

Coalitiepartij ChristenUnie reageert niet afwijzend. Partijleider Gert-Jan Segers staat „in ieder geval open voor de gedachte.” Het CDA was terughoudend. Kamerlid Martijn van Helvert: „Het gaat om oorlog en vrede en dan past het niet om gelijk ja of nee te roepen.”