Scheer als politie de leden van een „problematische” jongerengroep niet over één kam en toon betrokkenheid tegenover de jongens, bepleit Anne van Uden (34). Donderdag promoveert ze aan de Radboud Universiteit in Nijmegen op het thema.

Voor haar onderzoek liep Van Uden in 2014 en 2015 zo’n negen maanden mee met politieteams in drie steden. Wijkbewoners kampten daar met groepen jongeren die bijvoorbeeld inbraken, auto’s bekrasten en wijkbewoners het leven zuur maakten.

Politiemensen moeten meer oog hebben voor de noden van jongens binnen zo’n problematische jeugdgroep, bepleit Van Uden. „De politie heeft soms de neiging een zero-tolerancebeleid te voeren ten opzichte van jeugdgroepen. Dus bekeuringen uitdelen en verder niets. Ik pleit voor meer contact met jongeren, juist ook om te voorkomen dat problemen verergeren. Een eerlijke en respectvolle benadering van de jongens is van belang.

Ik vond het mooi hoe een wijkagent gedaan kreeg dat hij thuis sprak met de ouders van een jongen die voor problemen zorgde. De politieman merkte dat de jongen een strenge opvoeding kreeg, thuis was alles op orde. Probleem was echter dat hij lastig aan werk kon komen. De agent pleitte er tijdens overleg met de gemeente voor hem in contact te brengen met instanties die hem daarbij konden helpen.”

Critici kunnen zeggen dat u van een agent te veel maatschappelijk werker maakt.

„Die kritiek kan ik me voorstellen. Ik pleit er niet voor dat de politie alleen maar praat met jongens die overlast veroorzaken en criminaliteit plegen.

Een agent met wie ik op pad was zei: „De politie heeft twee gezichten.” Dat vond ik een mooie opmerking. Agenten moet ook maatregelen nemen als jongens zich misdragen.Wijkagenten kunnen bijvoorbeeld de recherche van nuttige informatie voorzien.”

Contact met jongeren leidt ertoe dat de politie meer ingangen heeft in een wijk?

„Ja. Ik was op pad met een politieteam dat nauwelijks werk maakte van praten met jongeren. In die tijd was iemand vermist. Een agent wees naar een jongen uit een probleemgroep. „Als wij hem vragen: „Heb je de vermiste persoon gezien?”, zal hij antwoorden: „Dat is jullie probleem, niet het mijne.” Zo’n incident toont aan hoe belangrijk het is dat de politie ook interesse toont in jongeren. Dat biedt meer kansen om tijdig te signaleren wanneer het met een broertje van een groepslid de verkeerde kant op dreigt te gaan.”

Een vrouw van 75 die al jaren geterroriseerd wordt door een jeugdbende wil vooral dat reljongeren worden opgepakt?

„Dat soort geluiden hoorde ik ook tijdens mijn onderzoek. Als in een wijk jongeren anderen intimideren, kan de politie er misschien voor zorgen dat die problemen minder groot worden.

Ik zie een spanningsveld, want hoe dan ook blijft het goed te blijven praten met de jongens.”

Bestaat het gevaar dat agenten té vriendschappelijk omgaan met criminele jongeren en dat ze wangedrag door de vingers zien?

„Ik ben dat tijdens mijn onderzoek niet tegengekomen. De politie is natuurlijk niet alleen maar iemands vriendje. Een zekere afstand blijft belangrijk.”

Kan een wijkagent leden van een problematische jeugdgroep feliciteren met hun verjaardag?

„Ik zie daar geen bezwaren. Een wijkagent vertelde me dat het gek zou zijn om een jongen van wie hij wist dat hij inbraken had gepleegd, volledig te negeren.”

U bepleit dat agenten meer praten met probleemjongeren. De politie kan zeggen: we hebben al zo veel taken op ons bordje liggen.

„Ik kan me die reactie goed voorstellen. Ik merkte dat het tijdens sommige diensten waar ik met politiemensen in de auto zat, heel druk was. We reden van de ene naar de andere melding. Maar andere diensten waren juist heel rustig. Gebruik die dan om in gesprek te gaan met jongeren. Stap die auto uit. Maak een praatje.”