De regel geldt voor het eerste halfjaar van elke sollicitatieprocedure. Mocht dan nog geen geschikte vrouw zijn gevonden, dan kunnen ook mannen solliciteren naar een plek als hoogleraar of universitair docent. De maatregel moet ertoe leiden dat reeds volgend jaar een op de vijf hoogleraren (20 procent) vrouw is. Nu is dat 12,6 procent en daarmee is ‘Eindhoven’ hekkensluiter onder de universiteiten. Ter vergelijking: in Leiden en Nijmegen is 27 procent van de hoogleraren vrouw.

Wereldprimeur

De maatregel die TU Eindhoven nu neemt, is bestempeld als „wereldprimeur.” En tot ieders genoegen is hij niet. „Dit is discriminatie… Bovendien moet er gekozen worden voor kwaliteit…”, meent een twitteraar. „Linkse identiteitspolitiek”, stelt een ander. „Dadelijk moeten er per se moslims aangenomen worden, of zwarte mensen. Of vrouwen met lesbische voorkeuren. Homo’s. Mensen met een gek hoedje.”

Volgens het college van bestuur voldoet de maatregel aan de Europese wetgeving: een organisatie mag gericht personeel werven onder groepen die ondervertegenwoordigd zijn. Daar is „een zekere ruimte” voor, zegt RMU-jurist Schreuders. „Een dergelijk voorkeursbeleid –normaliter verboden– is toegestaan als er aantoonbaar ongelijkheid bestaat. Het moet ook wel in verhouding staan tot het doel. Dus hoe forser het voorkeursbeleid, hoe groter de feitelijke ongelijkheid tussen mannen en vrouwen moet zijn die dat rechtvaardigt. Dat is dan ook waar het college voor de rechten van de mens bij een eventuele klacht naar zal kijken.”

Dat Eindhoven een totale stop op de benoeming van mannen afkondigt, noemt Schreuders „juridisch spannend. Normaal gesproken vertaalt een voorkeursbeleid zich in termen als: bij gelijke geschiktheid krijgt een vrouw de voorkeur. Dit gaat veel verder.”

Een voorkeursbeleid voor moslims of een andere religie zal een universiteit niet snel voeren. „Je kunt je dat eerder voorstellen van etnische of culturele minderheden of mensen die arbeidsbeperkt zijn, bijvoorbeeld door een handicap. Steeds geldt: er moet aantoonbare ongelijkheid zijn en de zwaarte van de maatregel moet daarmee in verhouding zijn.”

Uitholling

Gelukkig is de RMU-woordvoerder niet met de gang van zaken. „Je moet oppassen voor symboolpolitiek, want die holt de normale gang van zaken uit. Als meer werkgevers en organisaties een voorkeursbeleid gaan hanteren, ligt het gevaar van die uitholling op de loer en groeit de kans dat een voorkeursbeleid juridisch geen steek houdt. En dat zou dan ten koste gaan van het positieve wat een correct voorkeursbeleid wel degelijk kan brengen.”