Rutte noemde de gebeurtenissen in Groningen, dat door de jaren heen getroffen werd door talloze aardbevingen, “een crisis in slow motion”. Toen eindelijk werd onderkend dat de gaswinning zulke grote problemen veroorzaakte, is bovendien in de aanpak veel te lang de nadruk gelegd op “precisie en juridische zekerheid”. Dat is “simpelweg ten koste gegaan van de snelheid”, aldus de minister-president.

Ook Rutte zou “het liefst vandaag nog” de gaskraan helemaal dichtdraaien. “Maar dat gaat niet. Als je het te snel doet en er komt een koude winter, dan loop je risico’s met leveringszekerheid.” Hij benadrukte dat het kabinet “geen financieel motief” heeft om langer Gronings gas te blijven oppompen. Tegelijkertijd is er “geen toverstok” om alle problemen in één keer op te lossen.

SP-Kamerlid Sandra Beckerman stelt vast dat Rutte met zijn excuses “diep door het stof is gegaan”. Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren noemde de woorden van de premier “ruiterlijk en historisch”. Ook bij Henk Nijboer (PvdA) en Tom van der Lee (GroenLinks) reageerden met instemming. PVV’er Alexander Kops daarentegen betichtte de premier van “gladde praatjes”.

De Kamer vraagt zich wel af wat Rutte nu precies anders wil gaan doen, nu hij erkend heeft dat de aanpak tot dusver niet deugde. De premier verwees daarop naar de snellere aanpak van de schadeafhandeling en versterking die verantwoordelijk minister Eric Wiebes (Economische Zaken) eerder deze week aankondigde. Hij noemde dat “een heel verstandig en fatsoenlijk voorstel”.

Voormalig voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) Tjibbe Joustra noemt de gang van zaken rond de gaswinning in Groningen “de grootste schande van Nederland”. Joustra zei dat dinsdag op een symposium op de Universiteit Leiden ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van prof. mr. Pieter van Vollenhoven, de eerste voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

Joustra gebruikte onderzoek van de OVV naar de Groningse gaswinning als veelzeggend voorbeeld van de manier waarop met aanbevelingen wordt omgegaan en hoe ook adviezen van inspecties in een la kunnen verdwijnen. Hij sprak laatdunkend over het gebrek aan vooruitgang in deze zaak. „Alleen het aantal klachten ging vooruit.”

De nieuwe OVV-voorzitter Jeroen Dijsselbloem zei dinsdag dat de OVV zelf structureel gaat kijken naar wat er wordt gedaan met de aanbevelingen uit zijn onderzoeken. Dijsselbloem had vastgesteld dat nauwelijks uitvoering wordt gegeven aan de wettelijke eis dat ministers een keer per jaar moeten rapporteren over wat er met de aanbevelingen van de OVV is gebeurd. “Het gebeurt slordig of helemaal niet.”

Dijsselbloem wil een nieuwe wet die de verschillende inspecties, die vaak ook verschillende bevoegdheden hebben, meer onafhankelijkheid geeft en die de verschillen tussen de inspecties wegneemt.