„Islam kent geen opleidingseisen voor imam”
De islam kent geen objectieve opleidingseisen voor imam. In principe kan iedere man in een moskeegemeenschap die goed op de hoogte is van de bronnen, als voorganger optreden. „Daar is geen inwijding voor nodig. De islam kent geen geestelijkheid in de strikte zin van het woord."
Dat zei islamoloog dr. Thijl Sunier maandag naar aanleiding van de aantijgingen aan het adres van Abdullah Haselhoef dat hij geen volwaardige imam is. In het Algemeen Dagblad spraken verscheidene islamitische woordvoerders openlijk hun twijfels over zijn kwalificaties uit. Haselhoef erkent in dezelfde krant dat hij geen volwaardige opleiding genoten heeft. Tegelijkertijd zegt hij dat imam geen beschermde titel is. „Elke halve zool kan imam zijn."
Daarin heeft Haselhoef in principe gelijk, vindt Sunier, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. De islam kent geen algemeen geldende eisen waaraan een imam moet voldoen. Een imam kan nog zo hoog opgeleid zijn, als hij in geen enkele moskeegemeenschap wordt erkend, komt hij als voorganger niet aan de bak. „De islam bestaat eigenlijk uit autonome figuren die binnen hun eigen gemeenschap, en soms daarbuiten, invloed hebben."
Sunier ziet dan ook geen reden waarom Haselhoef zich geen imam zou mogen noemen. „Hij weet zeker meer van de islam dan een gewone moslim. Er is geen enkele autoriteit die het hem kan verbieden om aan het hoofd van een moskeegemeenschap te staan." Haselhoef werkt overigens niet in een moskee, maar is geestelijk verzorger in Parnassia Psycho-medisch Centrum in Den Haag.
Voor de oprichting van een academische imamopleiding in Nederland is erkenning door de moskeeorganisaties volgens Sunier cruciaal. „Zo’n opleiding staat of valt met de vraag of de mensen die daar afstuderen, door de moskeeën worden erkend."
Yassine Hartog van de stuurgroep Islam en Burgerschap gaf dinsdagochtend in Trouw aan dat sommige bijdragen van Haselhoef verdienstelijk zijn geweest, „maar hij had zich nooit als de koning van de Nederlandse moslims mogen presenteren." Ook Hartog stelt dat in principe iedereen imam kan worden. „Maar om theologische uitspraken te kunnen doen, moet je wel een betere opleiding hebben."
Volgens imam I. Spalburg, directeur van de Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (Spior), wordt de benaming imam in Nederland ten onrechte beschouwd als een titel die vergelijkbaar is met die van doctorandus of meester in de rechten. Hij vindt de ophef over de kwalificaties van Haselhoef overdreven. „Alsof men niet wil begrijpen dat er een enorme diversiteit in de islam is."
Imams zijn er in vele soorten en maten, aldus Spalburg, net als Haselhoef van Surinaamse afkomst. „Het is natuurlijk een groot verschil of je imam van de Grote Moskee in Istanbul ben of van een dorpsmoskeetje. In het laatste geval hoef je alleen de koran geheel of gedeeltelijk uit het hoofd te kennen en een geziene figuur te zijn, in het eerste geval moet je behalve theologische kennis ook kennis van wereldse zaken hebben."