De vier speerpunten die de basis vormen voor de ‘strategische agenda’ van de EU tot 2024 zijn: bescherming van Europese burgers tegen terrorisme en illegale migratie, versterking van de economie, bouwen aan een groene en eerlijke toekomst en een krachtiger rol van Europa op het internationale podium. Kort na de Europese verkiezingen van eind mei komt Tusk met een eerste versie van de ‘leidersagenda’. Die moet dan op een volgende top op 20 juni worden bezegeld.

De Europese Commissie gaat vanaf november in nieuwe samenstelling uit de startblokken. De lidstaten willen zo veel mogelijk invloed uitoefenen op de prioriteiten van het dagelijks EU-bestuur.

Vrijwel alle lidstaten hebben input geleverd. Zo pleit Nederland in zes ‘beleidspapers’ voor een sterkere rol van de commissie op het vlak van duurzaamheid, (cyber)veiligheid, migratie en de buitenlandse politiek. Zo zou er bijvoorbeeld één commissaris moeten komen voor energie en klimaat en één voor migratie- en asielkwesties.

De top was oorspronkelijk bedoeld om de toekomst van de EU te bespreken na de brexit. Die is nog geen feit, maar de Britse premier Theresa May is niet uitgenodigd. Hoewel het Britse vertrek aan de orde kan komen, is iedereen opgelucht dat er eindelijk een brexitvrije top is, verzucht een hoge EU-diplomaat.

Op de top wordt ook de Verklaring van Sibiu aangenomen. Daarin beloven de regeringsleiders dat ze „door dik en dun verenigd blijven, solidair zijn in tijden van nood en met één stem zullen spreken.” De eendracht die ze daarmee willen uitstralen, is volgens betrokkenen belangrijk om de toekomstagenda te kunnen vaststellen.