Wat is een generale synode?

Dat is kerkelijke taal voor een landelijke vergadering. Vanuit de plaatselijke kerken worden 63 mensen afgevaardigd naar deze breedste kerkvergadering. Dat zijn allemaal ambtsdragers: predikant, diaken of ouderling(-kerkrentmeester). Zij vergaderen twee keer per jaar over het beleid van de Protestantse Kerk.

En het dagelijks bestuur?

Dat is in handen van het moderamen. Dit dagelijks bestuur bestaat uit vijf leden. De belangrijkste functie in het moderamen is die van algemeen secretaris (scriba). Sinds 2016 is dat dr. R. de Reuver. Hij denkt vanuit theologisch perspectief na over de koers van het kerkverband. Voorzitter is ds. S. van Meggelen.

Wat gaan deze 63 synodeleden de komende dagen bespreken?

De afgevaardigden komen samen op Nieuw Hydepark in Doorn, het ”Huis van de kerk”. Belangrijke onderwerpen op de agenda zijn de plannen voor de bouw van een kerkcampus, het beleid rond seksueel misbruik in de kerk, missionaire initiatieven en de definitieve goedkeuring van het ”Liedboek. Zingen en bidden in huis en kerk”.

Wat wil de Protestantse Kerk met een kerkcampus?

Naast Nieuw Hydepark bezit de kerk een groot gebouw aan de Joseph Haydnlaan in Utrecht, dat onderdak biedt aan de dienstenorganisatie van de PKN en een aantal huurders. Omdat de dienstenorganisatie krimpt, is dit hoofdkantoor veel te groot geworden. Op termijn is verkoop een optie. Ondertussen werkt de PKN aan de plannen voor een kerkcampus, ergens in Midden-Nederland, waar meerdere christelijke organisaties hun kantoor kunnen vestigen. Er zijn al verkennende gesprekken gevoerd met zo’n vijftig organisaties, waaronder GZB, IZB en de Protestantse Theologische Universiteit.

De generale synode hakt donderdag nog geen knopen door over de komst van de kerkcampus. Het is de bedoeling dat de synode in november 2020 een definitief besluit neemt.

Er wordt in de kerk toch al volop gezongen uit het nieuwe Liedboek?

Jawel, uit een peiling blijkt dat 81 procent van de gemeenten het liedboek gebruikt. Wat de synode gaat doen, is besluiten of het ”Liedboek. Zingen en bidden in huis en kerk” uit 2013 definitief aan de gemeenten wordt aangeboden als „psalm- en gezangboek” van de Protestantse Kerk.

Waarom neemt de Protestantse Kerk haar beleid rond seksueel misbruik onder de loep?

Het huidige beleid werd twintig jaar geleden al ingezet. Dat gebeurde met het rapport ”Schuilplaats in de wildernis? Nota over kerkelijk beleid rond seksueel misbruik”, dat de zogeheten triosynode van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in 1999 aannam. Deze kerkverbanden vormden in 2004 de Protestantse Kerk in Nederland.

Er is veel veranderd in twintig jaar tijd. Volgens de Protestantse Kerk is het belangrijk dat predikanten en kerkelijk werkers „op alle niveaus alert zijn” zodat er in pastorale relaties geen seksueel misbruik kan plaatsvinden. Na- en bijscholing is noodzakelijk, vindt de kerk. Plaatselijke gemeenten blijken steeds minder te zijn toegerust om seksueel misbruik te voorkomen of daarop te reageren. De generale synode neemt pas in november een besluit over het kerkelijke beleid rond seksueel misbruik.

En de missionaire initiatieven?

De Protestantse Kerk telt bijna 1600 gemeenten en ongeveer 250 nieuwe kerkplekken, zoals pioniersplekken, „kliederkerken”, leefgemeenschappen en andere missionaire initiatieven. Nu die volgens de PKN „volwassen” worden, rijzen er vragen over lidmaatschap, de rol van predikanten, sacramenten en de organisatie van deze kerkplekken. De bestaande kerkorde en structuren blijken niet te voldoen. De kerk wil dat de missionaire initiatieven kunnen uitgroeien tot zogenoemde kerngemeenten. Daarin gelden minder regels dan in gewone gemeenten, bijvoorbeeld rond lidmaatschap en de rol van de voorganger.