De vervuiler moet betalen, meent de raad. Op dit moment gebeurt dat niet met de luchtvaart en staat vooral de positie van Schiphol centraal. Er moet een einde komen aan die uitzonderingspositie en de sector moet gehouden worden aan „heldere grenzen voor geluid, hinder, ultrafijnstof en veiligheid”.

Het nieuwe beleid is nodig omdat burgers zich steeds meer verzetten tegen de hinder van de luchtvaart. Dat blijkt bijvoorbeeld bij de uitbreiding van Lelystad Airport en uit de voortdurende discussie over verdere groei op Schiphol. Daarnaast moeten er grenzen gesteld worden om de klimaatdoelen van Parijs te halen en de uitstoot van CO2 te verminderen.

De reiziger kan niet buiten schot blijven om dit te bereiken. Vliegtickets moeten volgens de raad duurder worden. Het kabinet is al bezig met een vliegtaks, maar die gaat volgens het advies nog niet ver genoeg. De inkomsten van deze belasting moeten gebruikt worden om de luchtvaart duurzamer te maken.

Schiphol zou de tarieven voor landingsrechten afhankelijk moeten maken van de milieuprestaties van de vliegtuigen. Ook moet het aantal nachtvluchten worden beperkt. Om de CO2-uitstoot snel te verminderen bepleit de raad dat vliegtuigen op Nederlandse luchthavens verplicht worden om (gesubsidieerde) duurzame brandstof bij te mengen.

Volgens de raad moet ook gekeken worden naar de positie van Nederland als internationaal knooppunt voor de luchtvaart. De raad pleit ervoor te onderzoeken welke verbindingen van Schiphol en de regionale luchthavens „echt waardevol zijn voor de welvaart van Nederland”.

De voorstellen zijn „vergaand met forse consequenties” voor de luchtvaart en de reiziger, erkent de raad. Maar de welvaart in ons land komt hierdoor volgens haar niet in de knel. De luchtvaartsector mag pas weer gaan groeien als de nieuwe normen zijn ingevoerd.

Van Nieuwenhuizen werkt aan een nieuwe luchtvaartnota waarin het beleid tot 2050 wordt uitgestippeld. Die komt vermoedelijk eind dit jaar.