Dit is een reactie op de uitspraak van het Amerikaanse hooggerechtshof, dat twee maanden geleden besliste dat de gevangenen van Guantanamo Bay het recht hebben om hun zaak te bepleiten „via het Amerikaanse rechtssysteem.” Of deze verhoren door een militaire commissie voldoen aan de uitspraak van het hooggerechtshof is nog niet duidelijk. Een woordvoerder van het ministerie van Defensie in Washington sprak in dit verband van een „eerste fase.”

Het doel van de verhoren is vast te stellen of de gevangenen van Guantanamo Bay al dan niet de status van ”vijandelijk strijder” verdienen. Deze status geeft hun volgens Washington minder rechten dan de status van krijgsgevangene. Alle gevangenen van Guantanamo Bay waren volgens de Amerikanen aanhangers van het Afghaanse Taliban-regime of lid van de terreurorganisatie al-Qaida.

Gisteren mochten enkele journalisten de verhoren bijwonen. Daarbij golden de nodige beperkingen. De identiteit van de gevangenen mocht niet bekendgemaakt worden en na twee verhoren moesten de journalisten vertrekken omdat er „vertrouwelijke documenten” besproken moesten worden. In feite hoorden de journalisten slechts het pleidooi van twee gevangenen die via een tolk spraken. De eerste gevangene -31 jaar oud- zei dat hij wel een geweer had gehad, maar nooit van plan was geweest tegen de Amerikanen te vechten. „Het Taliban-regime gaf iedereen een geweer”, aldus de man. De tweede gevangene -49 jaar oud- zei dat hij door het Taliban-regime was „geronseld.”

Vijf gevangenen zouden tot nu toe geweigerd hebben zich te laten ondervragen door de commissie. Het gaat daarbij om drie Jemenieten, een Marokkaan en een Saudiër. Waarom zij weigerden, is niet bekend. „Dit is een schijnvertoning. Dit heeft niets met rechtspraak te maken”, aldus Najeeb al-Nauimi, voormalig minister van Justitie van de Golfstaat Qatar. Als advocaat behartigt hij nu de belangen van ruim honderd gevangenen van Guantanamo Bay.