Vakbeweging wil staat aanklagen
De vakbonden FNV, CNV en MHP dreigen de staat aan te klagen bij de Raad van Europa en de internationale arbeidsorganisatie ILO van de Verenigde Naties. Het kabinet tast volgens de vakcentrales de onderhandelingsvrijheid van werkgevers en bonden aan als het zijn plannen doorzet om CAO’s selectief en naar politiek inzicht niet meer algemeen verbindend te verklaren.
Dat liet de vakbeweging woensdag weten in een brief aan minister De Geus van Sociale Zaken. Het kabinet besloot dit voorjaar na een conflict met de bonden over het prepensioen bedrijfstak-CAO’s niet meer aan alle ondernemingen in een sector op te leggen als daardoor de loonkosten te hard stijgen. Ook wil het geen collectieve arbeidsovereenkomsten meer algemeen verbindend verklaren als daarin afspraken staan over aanvulling van het salaris van werknemers die langer dan een jaar ziek zijn.
De Geus heeft de werkgevers- en de werknemersorganisaties om een reactie gevraagd op dit beleid. Vorige maand hebben VNO-NCW en MKB-Nederland de minister al geschreven dat het maken van CAO-afspraken een verantwoordelijkheid van werkgevers en vakbonden is. Net als de vakbeweging vinden de ondernemers het daarom onwenselijk dat het kabinet ingrijpt in CAO-afspraken, omdat de regering vreest dat de loonkosten de pan uit rijzen.
De ondernemers gaan ervan uit dat met de bonden nog steeds verantwoorde loonafspraken te maken zijn, ondanks de weigering van de vakbeweging de lonen te bevriezen. „Als dat later anders blijkt te zijn en het algemeen belang in het geding is, kan er altijd nog worden ingegrepen”, stelde directeur sociale zaken J. van den Braak van VNO-NCW. MKB-Nederland vindt echter dat er „ten principale” nooit sprake mag zijn politiek selectief ingrijpen in CAO-afspraken via de algemeenverbindendverklaring.
Volgens FNV, CNV en MHP geeft het kabinet blijk van „misplaatst wantrouwen en van wanbegrip” door er impliciet van uit te gaan dat CAO-partijen de zorgelijke toestand van de economie en de werkgelegenheid miskennen. Daarbij wijzen de vakcentrales erop dat Nederland zich verbonden heeft aan het Europees Sociaal Handvest en diverse verdragen van de ILO, die de staat ertoe verplichten onderhandelingen over collectieve arbeidsvoorwaarden te respecteren en te bevorderen.
Coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid van de RMU Chris Baggerman heeft begrip voor de houding van de drie vakcentrales, maar noemt het dreigement om naar de rechter te stappen onverstandig. „Het doel heiligt echter niet alle middelen. Het zet de kwestie onnodig op scherp. Gelet op de verstoorde verhoudingen lijkt het de RMU beter om gezamenlijk een dagje naar de hei te gaan onder leiding van een mediator”, aldus coördinator van de RMU.