De lidstaten hebben de Fransman Jean-François Bohnert naar voren geschoven en het parlement de Roemeense corruptiebestrijder Laura Kövesi. De vrijheidsbeperkingen die zij kreeg opgelegd werden woensdag weliswaar door de hoogste Roemeense rechter opgeheven, maar het onder druk zetten van Kövesi heeft de situatie volledig veranderd, zegt parlementsonderhandelaar Judith Sargentini (GroenLinks).

„Roemenië heeft het onmogelijk gemaakt om de kandidaat van de lidstaten te kiezen”, zegt ze tegen het ANP. Een keuze voor de Fransman komt volgens haar neer op „toegeven aan Roemeense chantage”. „Kun je je voorstellen dat ik terugga naar het parlement om te zeggen dat het de Fransman wordt?”, vraagt Sargentini retorisch. „Dat zou suggereren dat het lastigvallen van Kövesi acceptabel is.” Volgens haar zou minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok die keuze ook niet kunnen verkopen in de Tweede Kamer.

De Europarlementariërs willen dat de lidstaten zich opnieuw beraden op de situatie. Een selectiecommissie had eerder een voorkeur uitgesproken voor de Roemeense. Zij kreeg ook de steun van Nederland, maar een meerderheid van de EU-landen koos toch voor de Fransman. Dat gebeurde mede op aandringen van de Roemeense regering, die tot eind juni het roterend EU-voorzitterschap vervult.

Het onderhandelingsteam van de lidstaten - drie ambassadeurs van EU-landen zonder kandidaat - betreurt „dat er geen voortgang kon worden gemaakt” en blijft vasthouden aan Bohnert. De lidstaten „geloven dat het EOM een ervaren en onafhankelijke professional nodig heeft die geschikt is om het kantoor vanaf het begin op te zetten”, staat in een verklaring.

Als er volgende week geen besluit wordt genomen, is de kans groot dat de onderhandelingen vanwege de Europese verkiezingen pas in juli worden hervat, aldus de lidstaten.

Het EOM gaat zich bezighouden met de bestrijding van misdrijven met EU-geld, zoals grensoverschrijdende btw-fraude en misbruik van EU-fondsen. Het hoofdkwartier komt in Luxemburg en het wordt eind 2020 operationeel.