Premier May bracht vrijdag voor de derde keer haar brexitplan in stemming. De tegenstemmers hadden echter een meerderheid van 58. Eerder lag die meerderheid op respectievelijk 230 en 149.

Hoe nu verder?

Na de eerdere twee tegenstemmen gaf Theresa May direct aan wat ze zou gaan doen. Vrijdag liet ze het bij de vaststelling dat het politieke proces „tegen zijn grenzen” aan loopt, en dat Groot-Brittannië nu aankoerst op een brexit zonder afspraken op 12 april.

Maandag gaat het parlement verder met de woensdag al begonnen „indicatieve stemmingen.” Dat is een vrijblijvende peiling van brexitvarianten om te kijken welke ideeën steun hebben.

Waarom is zo’n peiling niet veel eerder gehouden?

De regering wilde dat niet. In Groot-Brittannië zitten leden van de regering ook in het parlement en die zorgen ervoor dat er niets op de agenda komt dat niet in de regeringskraam te pas komt. Om die reden is er nooit een inventarisatie gehouden over de kleur van brexit. Pas nu de zaak vastloopt, stemmen rebellen uit de regeringspartij voor zo’n peiling.

In de Nederlandse Tweede Kamer werken regeringsfracties gerust samen de oppositie, en kan een kleine partij ook een debat aanvragen. Deze vorm van polderen past totaal niet bij de Britse politiek. Die is niet gebaseerd op samenwerking, maar op tegenwerking van regering en oppositie. Consensus past niet in het parlementaire taalgebruik in Westminster.

Is een no-deal-brexit nog mogelijk?

Sterker, dat is nu de meest waarschijnlijke optie. De Britse regering moet voor 12 april met een plan komen om uitstel te krijgen tot 22 mei of eventueel langer. Maar dan moet May er wel in slagen ten minste de helft van de neuzen in het Lagerhuis één kant uit te krijgen. Voor haar minderheidsregering is dat lastig. Zolang er geen plan is, glijdt het Verenigd Koninkrijk over twee weken vanzelf weg uit de EU.

Misschien ziet de EU ook een tijdspad als een serieus plan. Dat zou een tijdspad kunnen zijn waarin naast Europese verkiezingen ook parlementsverkiezingen zijn opgenomen. Of verkiezingen werkelijk iets veranderen, is niet duidelijk. Ook de Labourpartij beloofde in 2017 in haar verkiezingsprogramma „de uitslag van het referendum te accepteren.” Wel kunnen verkiezingen leiden tot een nieuw referendum.

Maar het parlement wil toch geen no-deal-brexit?

Het is één ding een motie goed te keuren die dat zegt, het is een ander ding om iets te regelen om dat te voorkomen. De Britse politiek is het tot nu toe niet eens kunnen worden over een minder koud afscheid uit de EU.