„Dood van Somaliër was eigen schuld”
Er is geen relatie tussen het Nederlandse terugkeerbeleid voor afgewezen asielzoekers en de dood van twee teruggezonden Somaliërs op 10 juli in Mogadishu. Minister Verdonk (Vreemdelingenzaken) acht zich op geen enkele manier (mede)verantwoordelijk.
Dat blijkt uit het antwoord van de minister op kamervragen die SP en GroenLinks over de kwestie stelden. Kritisch is Verdonk over het gegeven dat Amnesty International in eerste instantie onjuiste informatie verstrekte. Ten onrechte zou Amnesty hebben gemeld dat het om twee asielzoekers uit Nederland ging. Een van beiden kwam uit Denemarken.
Verder ingaand op de gewelddadige dood van de uit Nederland teruggekeerde asielzoeker, stelt Verdonk dat alleen hijzelf verantwoordelijk is voor zijn verblijf in de Somalische hoofdstad Mogadishu. Het was daar voor hem zeer gevaarlijk. De bedoeling van de Nederlandse overheid was dat hij zou terugkeren naar het voor hem veilige Somaliland.
De asielzoeker heeft daarvoor ruim de tijd gehad en had ook een vliegticket op zak. Dat hij desalniettemin na maanden nog steeds in Mogadishu was, is slechts zijn eigen verantwoordelijkheid. Hij werd er door overvallers neergeschoten. Dat geldt ook voor de asielzoeker uit Denemarken, die overigens bij de Nederlandse Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) niet bekend is.
In haar antwoord weigert Verdonk vooralsnog een onderzoek in te stellen naar het overlijden van de asielzoeker. Volgens haar is daarvoor onvoldoende aanleiding. Evenmin is zij bereid een speciale waarnemer aan te stellen die het wel en wee van afgewezen asielzoekers volgt. Dat maakt geen deel uit van de Nederlandse asielprocedure, aldus de bewindsvrouw.
Amnesty International erkent in een reactie dat Nederland niet verantwoordelijk gehouden kan worden voor de dood van de Somaliër. In het door Amnesty gepubliceerde rapport school volgens een woordvoerder ook geen verwijt aan het adres van Nederland. Ook heeft de organisatie zelf nooit beweerd dat het om twee in Nederland afgewezen asielzoekers ging, aldus de woordvoerder.