De zomerse temperaturen van de afgelopen dagen laten zichtbaar hun sporen achter. Het rivierwater is de afgelopen dagen dermate opgewarmd dat elektriciteitscentrales zich langzaam maar zeker geconfronteerd zien met koelproblemen. De temperatuur van de Rijn bij Lobith, het ijkpunt voor het koelwater, kwam het afgelopen weekeinde structureel boven 23 graden Celsius. Als het rivierwater te warm wordt, mogen elektriciteitscentrales het niet meer gebruiken om hun centrales te koelen. Het koelwater mag bij lozing niet warmer zijn dan 30 graden. Gemiddeld warmt het koelwater door gebruik in een elektriciteitscentrale zo’n 7 graden op.

Netbeheerder Tennet heeft maandag de nulfase van het stappenplan koelwaterbeperking afgekondigd. Dit betekent niet dat er een tekort aan stroom ontstaat. Pas vanaf fase 1 neemt de hoeveelheid reservestroom af.

Volgens weerbureau Weathernews blijft het de rest van de week echter onverminderd warm met temperaturen rond de 27 graden, wat de kans op verdere opwarming van het koelwater vergroot. Tennet kan nog niets zeggen over mogelijke koelwaterbeperkingen voor de rest van de week.

Vorig jaar dwong een hittegolf de elektriciteitscentrales het rustiger aan te doen. Tennet kondigde toen de zogenoemde code rood af. Op diverse plaatsen kwam de temperatuur van het oppervlaktewater toen boven 28 graden, waardoor de stroomproductie beperkt moest worden. Tennet heeft de codes groen, oranje en rood vorige maand vervangen door fase 0, 1 en 2, omdat kleurcodes internationaal worden gebruikt om de mate van terrorismedreiging aan te geven.

In juni stelde staatssecretaris Schultz van Haegen van Verkeer en Waterstaat voor om in bijzondere gevallen de koelwaternorm voor elektriciteitscentrales te versoepelen. Centrales zouden dan koelwater mogen lozen dat warmer is dan 30 graden. Dit plan is echter nog onderwerp van overleg. Een woordvoerster meldde woensdag dat van een eventuele versoepeling van de koelwaternorm in deze zomer geen sprake is.

Het warme weer zorgt ook voor een dalende waterstand in de Rijn, hetgeen problemen veroorzaakt voor de scheepvaart. „Grote volgeladen schepen kunnen niet overal meer varen”, aldus een woordvoerder van de Duitse organisatie voor de binnenscheepvaart.

Voor de komende dagen wordt eveneens een dalende waterstand verwacht. Als de weersgesteldheid niet wezenlijk verandert, verwacht de Duitse weersdienst Meteomedia de komende weken lage tot extreem lage waterstanden in de Elbe en de Rijn.

Verder zijn in een stijgend aantal zoetwaterplassen de laatste dagen zwemverboden ingesteld. Vooral in de provincie Zuid-Holland vermenigvuldigt de blauwalg zich door het warme weer razendsnel. Zo heeft de provincie een zwemverbod uitgevaardigd voor de plas in het recreatiegebied Oosterpark in Ridderkerk. Maar ook in Noord-Holland is al op verscheidene plaatsen blauwalg geconstateerd. Door de blauwalgen komen giftige stoffen vrij, die kunnen leiden tot diverse gezondheidsklachten, zoals huidirritatie en diarree.

Veel ouderen hebben last van het aanhoudende warme weer. Volgens het Centraal Informatiepunt Ouderen (CIPO) in Den Haag, is het warme weer „eerder een plaag dan een plezier.” Het informatiepunt plaatste gisteren speciale zomertips op zijn internetsite. Zo moeten ouderen vooral veel water drinken, ook als ze geen dorst hebben, om uitdroging te voorkomen. Twee liter vocht per dag is het minimum. Het CIPO adviseert ouderen hiernaast niet te veel alcohol of koffie te drinken, omdat dit juist „vochtafdrijvend” werkt. De organisatie waarschuwt bovendien dat een buikgriepje door uitdroging levensbedreigend kan zijn. Bij aanhoudende diarree doen ouderen er dan ook goed aan naar de huisarts te gaan.