Belgische koning reikt prijs Reve niet uit
De Belgische koning Albert zal de Prijs der Nederlandse Letteren niet persoonlijk uitreiken aan schrijver Gerard Reve. Hiertoe is besloten vanwege de commotie rond Reve’s levenspartner Joop Schafthuizen, die in België wordt verdacht van een zedendelict.
De Vlaamse minister van Cultuur Anciaux heeft nu besloten „de prijs in beperkte kring te laten overhandigen", aldus een officiële persmededeling. Volgens zijn woordvoerder betekent dit dat de koning de prijs niet uitreikt.
De prijs, 34.000 gulden, wordt eens in de drie jaar, beurtelings door het Nederlandse en Belgische staatshoofd, uitgereikt aan auteurs van belangrijke Nederlandstalige werken. De prijs bestaat sinds 1956 en is in 1986 ondergebracht bij de Nederlandse Taalunie.
De schrijver zelf liet bij monde van zijn partner Joop Schafthuizen weten uiterst verbaasd te zijn. Reve had wel verwacht dat zijn vriend niet welkom zou zijn. „Maar Gerard heeft helemaal niets te maken met de zaak waarvan ik verdacht wordt", aldus Schafthuizen.
De Taalunie en Reve’s uitgeverij Bezige Bij wilden inhoudelijk geen commentaar geven op het besluit van het Belgische hof. Kees Fens, voorzitter van de jury van de Prijs der Nederlandse Letteren, wil zich liever niet mengen in alle commotie. „Reve heeft de prijs literair volkomen verdiend. Daarmee houdt onze taak op." Het Nederlandse ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen vond het maandagmiddag te vroeg om te reageren op de kwestie.
De bekroonde auteur zal de prijs op een zo sober mogelijke manier in ontvangst nemen van de Taalunie. Of de uitreiking op 21 november zoals gepland plaats heeft in Brussel is nog niet zeker.
De Belgische krant Het Laatste Nieuws wist op 8 september al te melden dat koning Albert zou overwegen de prijs niet persoonlijk te overhandigen aan Reve. Tegen Schafthuizen loopt een onderzoek omdat hij een minderjarige jongen zou hebben aangerand. Sinds de affaire-Dutroux liggen zedenschandalen met minderjarigen extra gevoelig in België. Daarnaast is de koning zelf door derden in verband gebracht met seks met minderjarigen.
Recent kwam uitgeverij Flammarion met een boek waarin beweerd werd dat Albert in de jaren tachtig op feestjes was die uit de hand liepen en waar minderjarigen waren. De uitgever werd door de rechter gelast een inlegvel in de boeken te doen met daarop vermeld de bezwaren tegen de publicatie van de koning. Bij het Duitse weekblad Der Spiegel zou overigens zelfs een foto zijn binnengekomen van de koning met een jong meisje.
Reve, die in het Belgische Machelen aan de Leie woont, toonde zich zo verontwaardigd over de eerste berichten in Het Laatste Nieuws dat hij, zonder het op zijn juistheid te controleren, aan de Taalunie liet weten geen persoonlijke gasten voor de plechtigheid uitgenodigd te willen zien.
Een enigszins vergelijkbare situatie gebeurde overigens in 1965. De dichter J.C. Bloem kreeg destijds de prijs toegekend, maar kon wegens ziekte de uitreiking niet bijwonen. Zijn ex-vrouw Clara Eggink, die hem verzorgde, mocht de prijs namens de dichter niet in ontvangst nemen. Het Nederlandse hof kon zich niet vinden in de inmiddels buitenechtelijke status.