Het is een aardige klim om bij de kerk op de terp te komen. Deze hoogste nog bestaande terp gaat 8,80 meter de hoogte in, zo vertelt Joute Bouma (63). De Ferwerter is al zo’n vijf jaar gids bij het bezoekerscentrum Terp Hegebeintum.

„Er gaan verschillende theorieën over waarom juist deze terp zo hoog is. Zo kan het zijn dat het om prestige ging: het gaf aanzien om een hogere terp dan de buurdorpen te hebben. Een andere theorie is dat er belangrijke mensen hebben gewoond. Misschien was er een heiligdom of een koning? Maar daar is geen bewijs voor.”

Na de Reformatie en de beeldenstorm van 1566 werd de van origine katholieke kerk protestants. De kerk zelf, gebouwd in romaanse stijl, dateert uit de elfde of begin twaalfde eeuw. Eenmaal boven op de terp wijst Bouma naar de grijze stenen van de kerk. „Deze tufstenen zijn gemaakt van vulkanisch materiaal. Ze dateren uit 1130 tot 1150 en komen uit het Eifelgebied.”

Symboliek

Mensen die hier op bezoek komen worden volgens Bouma vaak geraakt door de symboliek in de rouwborden. „Daarom is het ook mooi dat hier nog zestien hangen. Het zijn niet alleen fietsende vakantiegangers die een bezoekje aan de kerk komen brengen. Er komen aardig wat bezoekers uit Canada en Amerika. Vooral onder de Belgen is de kerk erg populair. We hebben soms ook heel bijzondere bezoeken. Zo kwam er een keer een vrouw uit Argentinië, omdat ze dacht dat haar voorvaderen hier hebben gewoond. Erg bijzonder dat mensen hier helemaal naartoe komen om dat uit te zoeken.”

Dat de rouwborden er nog hangen is een klein wonder te noemen, aangezien veel rouwborden in andere kerken tijdens de Franse tijd aan het eind van de achttiende eeuw werden vernield. „Dat dit hier voorkomen is, heeft te maken met de adel die hier in het dorp heeft gewoond. De bewoners van De Harsta State, een stins die even verderop ligt, hebben de rouwborden verstopt.”

De twee oudste rouwborden dateren uit 1689 en 1694. Ze zijn gemaakt voor Louisa Albertina van Nijsten en Catharina Imilia van Nijsten, dochters van Barthold van Nijsten. Hij bewoonde samen met zijn vrouw Margaretha Huygh de Harsta State. „Een ander dochter, Sophia Lucretia van Nijsten, overleed in 1761 op 91-jarige leeftijd. Voor die tijd was dat heel oud. Ze had geen kinderen gekregen en daarom ging de familienaam mee haar graf in.”

Bouma wijst naar de bovenkant van het rouwbord. „Kijk, daarboven zijn twee treurdames te zien. De ene treurdame heeft een baby in haar armen en de andere een schedel. Ze symboliseren het gezegde: „Van de wieg tot het graf.” De kikker in het midden staat voor de wederopstanding van Christus.”

In 1962 werd de kerk gerestaureerd. Tijdens deze restauratie kwam boven de preekstoel een gedeelte van een romaanse muurschildering tevoorschijn. „Het is naar alle waarschijnlijkheid de oudste muurschildering in Friesland.”

De schildering dateert uit de twaalfde eeuw. „Monniken waren in die tijd vaak de enigen die konden lezen en schrijven. De muurschilderingen werden gebruikt om de Bijbelverhalen beter uit te kunnen leggen.”