Ruim 76.000 migranten passeerden in de afgelopen maand illegaal de grens. Daarmee werd voor de vierde keer in vijf maanden een record bereikt. Het aantal illegale passanten in februari was meer dan een verdubbeling van het aantal dat vorig jaar in dezelfde maand binnenkwam.

Volgens de autoriteiten is de toestand dramatisch. Zij noemen het opvallend dat meer dan voorheen hele groepen de grens passeren. Afgelopen dinsdag stak vlak bij het stadcentrum van El Paso, de meest westelijke stad van de staat Texas, een groep van 112 immigranten illegaal de grensrivier Rio Grande over. Een paar uur later deden 252 immigranten hetzelfde. Zij maakten gebruik van een open plek in de stalen muur die er langs de grens staat. Twee weken terug stuitte de grenspolitie in het woestijngebied van Arizona op een groep van 325 illegalen.

Vrij nieuw is dat er steeds meer vrouwen en kinderen Amerika proberen binnen te komen. Voorheen waren het vooral mannen die hun geluk in de VS zochten. Onder de groep die in februari in Arizona de grens overstak waren 182 kinderen beneden de 16 jaar. Van hen waren er 32 die zonder ouder of ander familielid reisden. Bij de 252 mensen die dinsdag bij El Paso binnenkwamen, was een kind van 2 jaar waarvan de vader of moeder niet bij de groep zat.

Kevin McAleenan, commissaris voor de grensbewaking, gaf dinsdag in The New York Times aan dat de opvangcentra uitpuilen. „Het opvangsysteem staat op instorten.” Volgens de Amerikaanse wet mogen volwassen mannen die illegaal de grens oversteken eenvoudig worden teruggestuurd. Vrouwen en kinderen die na de grenspassage worden opgepakt, moeten worden ondergebracht in een opvangcentrum. De regel is dat zij maximaal twintig dagen kunnen worden vastgehouden.

Het lukt het immigratiehof vaak niet om binnen die tijd te beslissen over de asielaanvraag. Daarom mogen deze vrouwen en kinderen de rechterlijke beslissing buiten de detentiecentrum afwachten. Een deel van hen verdwijnt dan in de illegaliteit. „Ook binnen het justitieapparaat wreekt zich het capaciteitsprobleem”, zegt McAleenan.

In de achterliggende twee jaar zijn er door de regering Trump diverse procedurele maatregelen genomen om het immigranten moeilijker te maken binnen te komen. Maar volgens lokale autoriteiten in Arizona lijkt deze aanpak een tegengesteld effect te hebben. „Al dan niet met behulp van mensensmokkelaars zoeken de immigranten de open gaten op en passeren die dan groepsgewijs,” zegt Al Fockmey, sherif in het zuiden van Arizona.

Als voorbeeld noemt hij de groep die in februari werd ontdekt. „Als een nomade zwierf die door de woestijn. Ze werd ontdekt door een helikopterpatrouille. Het had ook niet veel later moeten zijn, want de mensen hadden onvoldoende voedsel en water.”

Vaten drinkwater

Om te voorkomen dat illegale immigranten omkomen van de dorst zijn er langs de grens groepen vrijwilligers actief die geregeld op eenzame plaatsen vaten drinkwater neerzetten. De autoriteiten proberen dat tegen te gaan om immigranten niet aan te moedigen, maar kunnen daar formeel niets tegen doen.

Terwijl het aantal Mexicanen onder de illegale immigranten lijkt af te nemen, lijkt de groep mensen uit Guatemala en Honduras te groeien. Enerzijds heeft dat te maken met aanhoudende droogte in die landen, anderzijds doordat er pendeldiensten zijn die mensen tegen een hoge prijs vanuit die landen naar de grensstreek brengen. Voorheen moesten deze gelukszoekers een lange en gevaarlijke voettocht maken door Mexico, waar ze vaak het slachtoffer werden van bendes.

De enorme aanwas van immigranten levert president Trump een extra argument op voor zijn plannen om de grens met Mexico volledig af te sluiten. Hij wil een muur of een hoog stalen hekwerk bouwen. Omdat het Congres hem onvoldoende financiële middelen hiervoor wil geven, kondigde hij de noodtoestand af. Daardoor kan hij buiten het parlement om gelden vrijmaken voor dit project.

Met name de Democraten zijn tegen die plannen. Maar ook binnen zijn eigen partij is er verzet. Zeven Republikeinse Congresleden probeerden woensdag de president te bewegen de noodtoestand te beëindigen.