De spoorlijn waarover de hogesnelheidstrein (TGV) naar Parijs rijdt, loopt langs Ghislenghien. Juist bij het dorpje buigt hij een eindje af. Bij een van de afslagen naar het plaatsje is een provisorisch bordje aan een paal bevestigd, met een pijl eronder. ”Grand boum” staat er op het bordje. Maar de pijl wijst de verkeerde kant uit. De ”grand boum” voltrok zich vrijdagmorgen precies aan de andere kant, op het industrieterrein dat tussen de velden ligt.

Als het uiteindelijk lukt dicht bij de plaats van de explosie te komen, wordt de omvang van de ramp die het dorpje trof duidelijk. Een groot fabrieksgebouw is aan de achterzijde totaal weggeslagen. De keurig gepleisterde muur vertoont haperingen en houdt dan helemaal op. De uiteinden zijn zwartgeblakerd en bieden een troosteloos uitzicht. Twee koeien op een steenworp afstand van het gebouw staan loom te grazen, op de manier zoals ze het waarschijnlijk al hun hele leven doen.

„Mijn eerste gedachte toen ik de beelden op televisie zag, was Irak”, zegt een omwonende. „Daar moet het ook zo zijn als er een bom is ontploft. Het is hier net oorlogsgebied.” Half opgelucht vervolgt ze: „Maar hier kwam de hulpverlening tenminste snel op gang. Dat kun je van Irak helaas niet altijd zeggen.”

Dat de hulpverlening snel op gang kwam in de Waalse provincie Henegouwen, is inderdaad een feit. Vanuit de hele provincie, maar ook vanuit de rest van het land en vanuit Frankrijk -hemelsbreed niet ver weg- en Duitsland kwam hulp. De reddingswerkers van het eerste uur, uit het nabijgelegen Ath, konden terugkeren.

Althans, voorzover dat nog mogelijk is. Zeker vijf brandweermensen uit Ath en een politiebeambte uit die plaats kwamen om het leven. In de brandweerkazerne in Ath leggen verschillende mensen bloemen neer. Een groepje van vijf brandweermannen staat bij de ingang van de kazerne. Ze omhelzen elkaar. Een van hen huilt, en draait zich gauw om. Alsof huilen een schande is als je vijf van je zestien collega’s en vrienden verliest. „Voortdurend werd de commandant opgeroepen, vlak na de explosie”, vertelt eerstehulpverpleegkundige Lacman Thierry. „Commandant, commandant, hoort u mij, over!” Maar de commandant van het brandweerkorps in Ath, Eddy Pettilau, juist in dienst, zal nooit meer antwoorden.

„We zullen nooit de woorden vinden om jullie te bedanken”, staat er in het Frans op een papier dat aan een van de bossen bloemen is vastgemaakt. „Merci, Jean-Pierre”, op een ander. Het gaat over Jean-Pierre La Loy, samen met Pettilau en de anderen van zijn team eropuit gestuurd om het gaslek te onderzoeken. Ook La Loy heeft het niet overleefd. „Ze hadden geen schijn van kans”, weet Lacman Thierry, die vlak na de explosie met een ambulance ter plaatse was. „De kracht van de explosie was veel te zwaar.”

Later op de dag bezoekt koning Albert het rampgebied. Hij praat met nabestaanden, met slachtoffers en bekijkt met eigen ogen de ravage. De grote kerk in Ath, niet ver van het stadhuis dat als crisiscentrum diende, is open. De ramp werpt een enorme schaduw op het feest dat de ”Saint Julien” juist deze dagen viert. De kathedraal, gebouwd in 1404, bestaat precies 600 jaar. Ath is een oud stadje. In de buurt zijn beroemde kazematten te bewonderen, als overblijfsel van een Hollands verdedigingswerk. De taalgrens -en de grens van het vroegere, grotere Holland- is niet ver weg.

Aan de gevel van het gemeentehuis hangen alle vlaggen halfstok. Zo zullen ze blijven hangen totdat de slachtoffers begraven zijn, heeft premier Verhofstadt gezegd.