Nu de storm even is geluwd –de wet is nog niet ‘uitbehandeld’– begin ik de twijfelen aan het woord balans, dat zo nadrukkelijk wordt genoemd in de wetsaanduiding. Ik vraag me af je blij moet zijn met dat woord. Balans staat voor het bereiken van evenwicht, voor balanceren, voor rust, voor het bereiken van een doel. Ik betwijfel of balans een geschikt doel is voor de arbeidsmarkt van vandaag. De arbeidsmarkt ontwikkelt zich namelijk zo snel, dat evenwicht welhaast onbereikbaar is.

Leren

Dat beeld van balans wil ik graag doortrekken naar een kernbegrip met betrekking tot de arbeidsmarkt: een leven lang leren. Het is echt noodzakelijk om het daar over te hebben. We staan aan de vooravond van majeure veranderingen op de arbeidsmarkt. Beter gezegd: we zitten daar al middenin. De ontwikkelingen gaan snel en dat heeft betrekking op hoe we ons werk doen, net als op wat voor werk we doen.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Wouter Koolmees, verwoordde het onlangs nog als volgt: „De arbeidsmarkt verandert in rap tempo. Bijvoorbeeld door nieuwe technologieën, digitalisering, de energietransitie. Er komen nieuwe banen bij, andere verdwijnen juist. Om aan de slag te blijven moet je regelmatig bijscholen. Zo krijg je meer grip op je eigen loopbaan. Daarom wil het kabinet zorgen voor een doorbraak op het gebied van een leven lang ontwikkelen.”

Met die veranderende ontwikkelingen in het achterhoofd is het goed om stil te staan bij vragen als: Wat gaat er in mijn vakgebied veranderen, welke opleiding of training heb ik nodig om goed te kunnen blijven functioneren?

Vaardigheden

Als je je vervolgens gaat oriënteren, bedenk daarbij dan dat directeuren en leiders het ontwikkelen van zogeheten soft skills belangrijk vinden. Die vinden ze bijna net zo belangrijk als het ontwikkelen van digitale vaardigheden.

In een onderzoek van accountants- en belastingadviesconcern PwC (CEO survey 2018) zegt een overgrote meerderheid van de respondenten dat ze zowel de digitale vaardigheden als de soft skills binnen hun organisatie moeten versterken. Soft skills betreft eigenschappen als problemen kunnen oplossen, samenwerken en creativiteit. Die worden steeds belangrijker. Het zijn competenties die niet makkelijk door computers zijn over te nemen.

Hoe de samenleving er pakweg in 2030 uit zal zien, weten we natuurlijk niet. Voorspellingen over vaardigheden zullen nooit precies uitkomen, maar dat er het nodige zal veranderen staat buiten kijf. Vaardigheden als het omgaan met die veranderingen, nieuwe dingen leren en je comfortabel voelen in onbekende situaties worden steeds belangrijker.

Vanuit dat perspectief bezien is balans een moeilijk woord dat haast remmend kan werken op de arbeidsmarkt. Betrek balans niet op de arbeidsmarkt, maar op jezelf. Houd je koers in het vizier als je op weg bent in al die veranderingen op de arbeidsmarkt.

De auteur is directeur van de christelijke vakorganisatie CGMV. Reageren? sociaal@refdag.nl