Operatie gelukt, patiënt overleden. Zo is het resultaat te omschrijven van de internetstemming maandag van de Vijfsterrenbeweging. Partijleden mochten stemmen over de parlementaire onschendbaarheid van vice-premier Matteo Salvini van coalitiegenoot Lega. Moest die worden opgeheven of niet? Niet, besliste de meerderheid van de leden. Daarmee was het kabinet gered, maar bleef een fors deel van de kiezers van de de Vijfsterrenbeweging teleurgesteld achter.

De achtergrond van de stemming was een aanklacht van het openbaar ministerie tegen Salvini wegens onder meer „ontvoering en machtsmisbruik.” De minister weigerde augustus vorig jaar een schip met 177 immigranten de toegang tot een Italiaanse haven. Maar om Salvini voor het gerecht te krijgen, moet zijn parlementaire onschendbaarheid worden opgeheven. Om dat voor elkaar te krijgen, was onder meer de Vijfsterrenbeweging aan zet.

Het bracht de beweging in een moeilijk parket. Als de partij zich tegen de opheffing van de onschendbaarheid zou opstellen, zou dat het einde van de coalitie betekenen. Dat is onvoordelig voor de Vijfsterrenbeweging: Salvini doet het in de opiniepeilingen uitstekend. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden krijgt Lega bijna 34 procent van het electoraat achter zich.

Maar tegelijk is de Vijfsterrenbeweging groot geworden door in zijn vaandel artikel drie uit de grondwet te schrijven: „alle burgers zijn gelijk aan de wet.” Het ontslaan van Salvini van rechtsvervolging is een klap in het gezicht van de basis van de partij. „Wie tegen de opheffing van onschendbaarheid stemt, stemt tegen de principes van de Vijfsterrenbeweging”, zei een lokale bestuurder in Turijn maandag al.

Partijleider Luigi Di Maio dacht het dilemma te hebben opgelost door de leden erover te laten stemmen. Stemmingen via internet horen immers ook bij het DNA van de beweging. Maar of de stemming van maandag door de leden daadwerkelijk soulaas biedt, is maar zeer de vraag. Iets meer dan 50.000 mensen brachten hun stem uit.

Dat is een half procent van het aantal Italianen dat vorig jaar op de Vijfsterrenbeweging stemde. Die aanhang heeft de partij allang niet meer, en met de stemming van maandag zal het nog heel moeilijk worden om goed te scoren bij de Europese verkiezingen.