Ds. L. Schaafsma, werkzaam voor de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) en de stichting Stéphanos in Malawi, belichtte donderdagavond op een jongerenavond van de Stichting Reformatorisch Appèl (SRA) in Hardinxveld-Giessendam, het verschil tussen kerkzijn in Nederland en Malawi.

De predikant, die op verlof is in Nederland, sprak naar aanleiding van Handelingen 2:42: „En zij waren volhardende in de leer der apostelen…” Hij maakte duidelijk dat er grote verschillen bestaan tussen de reeds lang gevestigde kerk in Nederland en de betrekkelijk jonge kerk in Malawi. De toerustingspredikant preekt in een presbyteriaanse kerk die ongeveer 120 jaar geleden werd gesticht door een Schotse kerk met als belijdenis de Westminster Confessie.

In tegenstelling tot veel Nederlandse kerken groeit de kerk in Malawi, aldus ds. Schaafsma. Heel vaak komen er mensen naar voren om aan de gemeente voorgesteld te worden. Verschillen zijn er als het gaat om de kennis van de leer. Vaak doen jongeren in Malawi al op 14-jarige leeftijd belijdenis. „In Malawi weten de mensen weinig van de leer. Er wordt weinig nadruk op gelegd en er zijn niet veel predikanten. In Nederland zijn we bevoorrecht met veel kennis van de leer. Maar wat doen we ermee?”

Een inwoner van Malawi spreekt en bidt gemakkelijk in het openbaar, zei ds. Schaafsma. „Tijdens de belijdeniscatechisatie doet vaak een catechisant een gebed. Als een vrouw eten heeft klaargemaakt voor haar gasten, valt ze op de knieën om te bidden. Nederlanders zijn vaak te beschroomd. Kunnen wij niet wat meer over de Heere Jezus spreken?”

De kerkdienst verloopt voor een gedeelte ook anders dan in Nederland. Niet alleen worden er gezangen gezongen, maar ook begroeten gemeente en predikant elkaar aan het begin van de dienst. De gemeenteleden zeggen de geloofsbelijdenis en het Onze Vader op tijdens de dienst. Het heilig avondmaal wordt aan het einde van een dienst gehouden. Sommige kerkgangers die hier niet aan deelnemen, gaan dan de kerk uit. Mogelijk zijn dat mensen die onder de tucht staan. Er zijn twee tuchtzittingen per jaar, waar over openbare zonden van gemeenteleden, zoals diefstal en overspel, gesproken wordt.

Opvallend anders in Malawi is de „fellowship”, een soort „midweekprayer”, die lijkt op een kerkdienst maar daar toch van verschilt. Elke woensdagavond komen de bewoners van een aantal straten (een wijk) samen voor een bijeenkomst in een huis. „Tijdens deze bijeenkomsten gaat het Woord open, bidden we samen en wordt er door een koortje gezongen. De noden van elkaar worden opgedragen. Zo nodig gaat de hele groep mee naar een zieke of naar een ziekenhuis. Aan het einde is er dikwijls een maaltijd, als de bewoners dat tenminste betalen kunnen.”

Ds. Schaafsma vindt het jammer dat het gemeenschapsgevoel in Nederland minder functioneert. „We zouden in deze tijd elkaar juist moeten zoeken”, meent hij. Bij het beantwoorden van vragen kwam hij op dit onderwerp terug en zei hij: „Fellowship kan de preek niet vervangen. In Nederland ligt de nadruk op de preek. Ik denk wel dat de gemeenschap er een beetje over het hoofd is gezien. Dat is jammer, want het is bijbels. Breng het zelf in de praktijk. Misschien kun je met twee gezinnen beginnen. Als er te veel gezinnen komen, ga je splitsen.”

Of christenen in Malawi niet te veel marchanderen? Ds. Schaafsma: „Dat christenen in Malawi sommige dingen anders doen, is niet marchanderen. Ze hebben een andere cultuur. We moeten elkaar niet veroordelen om bijzaken, het gaat om de kern. De hoofdzaak is dat Christus wordt gepreekt. Als dat gebeurt, word je het over bijzaken wel eens. Als bijzaken issues worden, zit er iets niet goed.”