„In het midden van groot kwaad vermenigvuldigt Gods genade”, zegt Carlos Bello. Hij is predikant van een kleine gereformeerde kerk, de Iglesia Reformada en Venezuela (IRV), in El Tierral, op zo’n honderd kilometer van de hoofdstad Caracas. De strijd tussen de zittende president Nicolás Maduro en oppositieleider Juan Guaido, die zichzelf onlangs uitriep tot interim-president, heeft de crisis in zijn land nog verergerd.

„Het is een dagelijks uitdaging om genoeg eten voor mijn drie kleine kinderen te hebben”, aldus Bello. Noodgedwongen geeft hij één van hen thuisonderwijs. „De leraren zijn al twee maanden in conflict met de regering over de salarissen, en ze hebben gelijk.”

Daarnaast speelt het probleem van emigratie. Goede leraren, en vele anderen met hen, beproeven hun geluk volgens de voorganger over de landsgrenzen. Hij ziet dat ook in zijn eigen gemeente.

Bello vindt dat moeilijk. „Het is aan predikanten om hoop te brengen temidden van de hopeloosheid. We proberen de gemeente ervan te overtuigen dat wat er gebeurt goed is voor de kerk. De Bijbel, Gods Woord, zegt het zelf: Die God liefhebben, werken alle dingen mede ten goede.” Hij is blij te merken dat de jonge mensen, die hij sinds enkele maanden vaker in de kerk ziet, houvast hebben aan hun geloof.

Arme mensen

De gemeente in El Tierral, in de noordelijke staat Aragua, bestaat volgens de predikant grotendeels uit arme mensen, veelal van veertig jaar en ouder. Ze zijn een afspiegeling van de wijk. Hij merkt dat juist die gewone man de boodschap van de regering gelooft en het regime blijft steunen. Anderen in de kerk willen verandering langs democratrische weg.

Die eerste groep wordt het meest geraakt door de crisis, maar is ook het slechtst geïnformeerd. „Er is geen vrije pers, en de stroom aan desinformatie is continu.”

Hij denkt ook dat de mens er ontvankelijk voor is en trekt daarvoor een vergelijking met de woestijnreis. „De zondige mens lijdt aan het syndroom van Israël in de woestijn, de neiging om terug te keren naar slavernij. Het is aan kerken en voorgangers om deze neiging te bestrijden.”

Hoe de verhoudingen landelijk in de kerk liggen, vindt hij moeilijk te zeggen. „Ik ken niet de hele christenheid van Venezuela. Sommige broeders, van verschillende denominaties, proberen de huidige situatie te rechtvaardigen door te zeggen dat de regering door God gegeven is en dat wat er gebeurt niet de schuld is van Maduro.”

Paus

Zo’n 95 procent van de Venezolanen rooms-katholiek. Volgens Ivan Briscoe van denktank International Crisis Group pleit die kerk „consistent voor vrede en verzoening, en die boodschap houdt ze ook nu vast.” De kerk heeft in de huidige crisis geprobeerd te bemiddelen, maar sprak zich ook geregeld uit tegen de koers van het Maduroregime. De paus heeft laten weten geen positie te willen kiezen in de strijd tussen Maduro en Guaido.

Briscoe wijst erop dat de linkse politiek, waar Maduro een representant van is, tegelijk zijn wortels heeft in de bevrijdingstheologie van de kerk in de jaren zestig en zeventig. Veel Maduroaanhangers zijn daarom ook in de kerk te vinden.

Er is zowel Maduro als Guaido veel aan gelegen de sympathie van de kerk te behouden. Guaido liet zich de zondag nadat hij zichzelf tot president had uitgeroepen uitvoerig filmen en fotograferen tijdens zijn bezoek aan de mis.Maduro schreef op zijn beurt paus Franciscus een brief, waarin hij hem om hulp vraagt in de crisis in Venezuela. Maduro bezocht vorige week bovendien een bijeenkomst van evangelische kerken om te bidden voor vrede.

De samenkomst schoot Bello in het verkeerde keelgat. „Het was een parodie. Die mensen zeiden te spreken voor de protestantse christenen in Venezuela. Het is een schande.”

Wat hij van de komende weken verwacht? „Misschien helemaal niets, en dat maakt me bang. Er is inflatie, sociale afbraak, politieke instabiliteit, onveiligheid, voedseltekort, gebrek aan medicijnen. De kerk wordt steeds armer. Het is oneerlijk om te zien hoe één van de rijkste landen van de wereld nu moet bedelen om brood. Bid voor dit land en de kerk.”