Wijzen naar anderen is te makkelijk: een beter klimaat begint bij jezelf
De voor 2020 gestelde klimaatdoelen gaat het kabinet niet halen. De uitstoot van broeikasgassen is te weinig gedaald om aan het Urgenda-vonnis te voldoen. Nederlandse rechters hebben –in 2015 en in 2018– het kabinet opgedragen om de CO2-uitstoot in 2020 met ten minste 25 procent te reduceren ten opzichte van 1990. Waarschijnlijk blijft dat percentage steken op 21 procent. Twee jaar geleden rekende het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) nog voor dat de uitstoot zou dalen met zo’n 23 procent. In reactie daarop liet het kabinet steeds weten dat de vermindering van een kwart binnen handbereik lag. De reden dat Nederland de doelstelling nu toch niet haalt, is onder meer de stijging van de economische groei. Daardoor nam ook de CO2-uitstoot toe.
Het kabinet heeft daarmee een probleem. Het kan een rechterlijke uitspraak onmogelijk naast zich neerleggen. De overheid moet het goede voorbeeld geven en kan niet anders dan gehooor geven aan het vonnis.
Deze week werd echter ook duidelijk dat dit heel lastig gaat worden. Om in 2020 op 25 procent CO2-reductie uit te komen, moet het kabinet binnen één jaar 9 tot 11 megaton aan broeikasgasemissies elimineren. Daarvoor zijn draconische maatregelen nodig, die miljarden euro’s gaan kosten. En het is maar de vraag of de politiek daarvoor de handen op elkaar krijgt. In de Tweede Kamer, en zelfs in de coalitie, liggen de standpunten ver uit elkaar, getuige alleen al de kritische toon die VVD-fractievoorzitter Dijkhoff twee weken geleden bezigde over het gesloten klimaatakkoord. Waarschijnlijk zal het kabinet een aantal niet al te pijnlijke maatregelen nemen waarmee het laat zien dat het goede wil toont. Jammer is wel dat die maatregelen ook in 2015 na de eerste rechterlijke uitspraak genomen hadden kunnen worden. Dan zou de CO2-reductie nu veel groter zijn geweest.
Ook in de samenleving zijn de meningen over het klimaat –zacht gezegd– divers: variërend van hen die zeggen dat het hele klimaatidee onzin is tot fervente klimaatlobbyisten voor wie de CO2-uitstoot niet gering genoeg kan zijn.
Veel burgers kijken inmiddels vooral naar anderen als het om gedragsverandering gaat. De een zegt: Eerst moet de industrie maar eens meebetalen aan de plannen. Een ander: Grote vervuilende landen als China zijn nu aan zet, dan pas kleinere staten. Een derde poneert: Alle Nederlanders die naar exotische oorden vliegen, moeten hun gedrag maar eens veranderen.
Wijzen naar anderen is echter te makkelijk. Uit berekeningen van lector energietransitie Martien Visser blijkt dat iedereen kan bedragen aan CO2-reductie. Zo levert maximaal vijf minuten douchen al 1,5 megaton op. De kachel een graadje lager 0,8 megaton. Ook langzamer rijden op de snelweg zet zoden aan de dijk. Net als de juiste spanning van autobanden.
Een beter klimaat –of voor de klimaatsceptici: een beter milieu– begint bij jezelf.
