Als jongen wilde Heath beroepsorganist worden. Maar hij werd uitgeloot voor een studiebeurs daarvoor. Niettemin bleef hij spelen, blijkbaar verdienstelijk. Die avond speelde hij in zijn dienstwoning op 10 Downingstreet de eerste delen uit Bachs ”Wohltemperierte”, uitgevoerd op klavechord (een klein klavecimbel).

Voor Heath en zijn vrienden was er ook wel wat te vieren. De stemming was namelijk tot het laatst toe zeer spannend geweest. In de Conservatieve regeringspartij van Heath was een grote groep tegen de EEG. Gelukkig waren er bij de oppositie van Labour wel voorstanders van een Europese interne markt. Maar het was onduidelijk hoeveel dat er waren, en of ze allemaal de moed hadden vóór te stemmen.

Tot zover lijkt de situatie eind 1971 dus vrij precies op die van vandaag. Komende dinsdag stemt het Lagerhuis over de Europese uittredingswet, en opnieuw moet de oppositie van Labour de regering aan een meerderheid helpen. Nu al is duidelijk dat er veel Conservatieven tegen zullen stemmen.

Eind november zond BBC Radio 4 een reconstructie uit van die stemming, onder de titel ”’71: The Vote To Go In”. Die opent met een stuk orgelmuziek van Bach (mogelijk gespeeld door Heath, maar dat blijft onduidelijk). Vervolgens klinkt de stem van de BBC-verslaggever uit 1971, die buiten het parlementsgebouw afwacht hoe het binnen afloopt. Vandaag kunnen we ons nauwelijks meer voorstellen dat zo’n debat en zo’n stemming niet rechtstreeks werden uitgezonden.

Het is echt een mooi radioverhaal geworden, dat om meerdere redenen het terugluisteren waard is. De stem van die verslaggever komt in dat halfuur durende programma enkele keren terug, met de mededeling dat de uitslag er nu toch echt bijna is.

En aan het eind is het resultaat er dan: de wet werd aangenomen met een meerderheid van 112 stemmen. De doorslag werd gegeven door de 69 rebellen van Labour. De meerderheid van Labour was tegen. Europa was hun veel te kapitalistisch.

Aan de stemming gingen zes dagen van debat vooraf. Opmerkelijk is dat daarin vergelijkbare thema’s werden besproken als die vandaag centraal staan. Bijvoorbeeld: hoe loopt het af met het primaat van het parlement? Deze ”parliamentary sovereignty” is voor de Britten een zwaar bevochten recht dat nog altijd heel gevoelig ligt. Verder klonk de vraag welke plaats het Verenigd Koninkrijk nog in de wereld zou innemen als Londen de buitenlandse politiek zou overgeven aan Brussel. Zou dat geen verraad zijn aan al die broedernaties in het Gemenebest?

Heath had op al die vragen geantwoord dat Europa ging over handel en samenwerking, niet over politiek. In het programma vertelt het oud-parlementslid Andrew Bowden dat hij zich „misleid” voelt door de premier.

Natuurlijk is er na 1971 ook veel veranderd. Maar zo’n blik in de geschiedenis maakt wel duidelijk dat de hele brexit geen populistische uitvinding is, maar stevig is geworteld in de Britse politieke traditie.

Nu is het afwachten hoe het parlement dinsdag stemt. En natuurlijk welk muziekstuk May ’s avonds in Number 10 zal laten klinken.