Het eindrapport van de commissie wijst geen schuldigen aan, maar benadrukt het falen van de inlichtingendienst CIA, de federale recherchedienst FBI, het ministerie van Defensie en de Nationale Veiligheidsraad. „Het heeft weinig zin om namen te noemen van mensen die persoonlijk verantwoordelijk waren. In feite heeft op elk niveau iedereen gefaald die op enigerlei wijze verantwoordelijkheid droeg voor de veiligheid van het land”, aldus commissievoorzitter Thomas Kean bij de presentatie van het rapport.

In een samenvatting schrijft de commissie dat Amerika veiliger is geworden door de acties die werden ondernomen na de septemberaanvallen. Daarbij wordt met name het offensief tegen Afghanistan geprezen, waar het (inmiddels verdreven) Taliban-regime al-Qaida een veilige thuisbasis verschafte. „Maar Amerika is desondanks niet veilig”, aldus de commissie. Tijdens het onderzoek dat bijna twintig maanden duurde, hebben de commissieleden van tal van deskundigen te horen gekregen dat aanvallen van een grotere en catastrofalere omvang dan de septemberaanslagen in de toekomst niet alleen mogelijk maar zelfs waarschijnlijk zijn.

„Wij kunnen ons niet de luxe veroorloven om tijd te verliezen”, aldus de commissie, die allereerst voorstelt om op regeringsniveau een centrale figuur te benoemen die verantwoordelijk is voor alle vijftien inlichtingendiensten van de VS. Deze functionaris zou verantwoordelijk zijn voor de begroting van al deze diensten en chefs kunnen benoemen of ontslaan. Verder stelt de commissie voor dat de CIA zich voortaan beperkt tot het verzamelen van inlichtingen in het buitenland en paramilitaire operaties overlaat aan defensie.

Het commissierapport bekritiseert ook het ministerie van Buitenlandse Zaken dat te weinig heeft ondernomen om de militaire inspanningen in de strijd tegen het internationaal terrorisme samen te laten gaan met een diplomatiek offensief gericht op het verwerven van politieke steun voor dit beleid. Ook het Congres in Washington krijgt ervan langs. Zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden heeft volgens de commissie in de afgelopen jaren gefaald in het uitoefenen van zijn plicht om het werk van de Amerikaanse inlichtingen- en veiligheidsdiensten nauwkeurig te volgen. Hierbij speelt ook de „ondoorzichtigheid” van de begrotingen voor deze diensten een rol.

President Bush kreeg donderdag een exemplaar van het rapport overhandigd door voorzitter Kean en vice-voorzitter Lee Hamilton. De president prees het werk van de commissie, hoewel hij het idee van een onafhankelijk onderzoek twee jaar geleden fervent bestreed. Hij erkende dat er nog „ernstige institutionele mankementen” zijn in de veiligheidsstructuur van het land, maar Bush sprak zich niet concreet uit over de aanbevelingen van de commissie. „Het werk is nog niet gedaan en dit rapport zal ons helpen nieuwe maatregelen te ontwikkelen om Amerika beter te verdedigen”, aldus Bush.

voetnoot (u17(Zie ook pag. 7: ”Commissie: Washington nam terreurdreiging niet serieus”.