Hoewel de presbyterianen hun kritiek op het Israëlische beleid op de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook nooit onder stoelen of banken hebben gestoken, had de jarenlange dialoog begrip gekweekt tussen beide partijen. Het besluit vol venijnige kritiek op Israël kwam daarom als een verrassing, aldus de Israëlische krant Ha’aretz donderdag.

Op 2 juli besloot de generale synode van de PCUSA met 431 stemmen voor en 62 tegen een comité opdracht te geven gegevens te verzamelen over bedrijven die zakendoen met Israël. Het doel van het onderzoek was investeringen terug te trekken. Verder besloot de vergadering met grote meerderheid het christenzionisme en de ”veiligheidsmuur” te veroordelen. Eerder, op 30 juni, stemde de synode bovendien voor blijvende steun aan de ”Avodat Yisrael”-kerk in Philadelphia, die zending bedrijft onder Joden.

„De stopzetting van investeringen was een van de strategieën die de Amerikaanse kerken in de jaren zeventig en tachtig hebben gebruikt in een succesvolle campagne om de apartheid in Zuid-Afrika te beëindigen”, aldus een nieuwsbericht, dat is gepubliceerd op de website van de kerk (www.pcusa.org). Het bericht meldt ook dat de Palestijnse bevrijdingstheoloog dr. Mitri Raheb, die te gast was op de bijeenkomst, met name refereerde aan het Amerikaanse bedrijf Caterpillar, dat tractors en bulldozers levert aan het Israëlische leger, die gebruikt worden bij het neerhalen van Palestijnse huizen. Voor de bijeenkomst waren geen Joodse leiders uitgenodigd om het standpunt van Israël te verdedigen.

De Presbyteriaanse Kerk is met zo’n 2,5 miljoen leden een vrij kleine kerk in de VS, maar onder haar leden zijn relatief veel invloedrijke personen. De totale waarde van de fondsen van deze kerk werd in het jaar 2001 op 7 miljard geraamd, aldus het Joodse weekblad The Forward.

De algemeen directeur van de Anti-Defamation League, Avraham Foxman, en rabbijn Gary Bretton-Granatoor, directeur voor interreligieuze betrekkingen van deze organisatie, schreven een protestbrief aan de secretaris van de generale synode van de PCUSA, dr. Clifton Kirkpatrick. „Te beweren dat er morele gelijkheid bestaat tussen de racistische politiek van apartheid en de pogingen de burgers van Israël te beschermen is gewetenloos”, betoogden zij. Ook hekelden zij de term ”de muur” die de presbyterianen systematisch gebruiken om de Israëlische veiligheidsbarrière aan te duiden. „Dit hekwerk is een tijdelijke maatregel, die effectief is gebleken in het beschermen van onschuldigen tegen terreuraanslagen.”

Verder leverden ze kritiek op de steun aan zending onder de Joden. „De geschiedenis heeft ons laten zien dat de afwezigheid van christelijk respect voor de legitimiteit van het judaïsme de achtergrond was van onverdraagzaamheid tegenover de Joden in Europa, die culmineerde in de holocaust.”

In een klaarblijkelijke poging de ruzie bij te leggen, publiceerde synodesecretaris dr. Kirkpatrick dinsdag een sussende verklaring. Hij schrijft dat de vergadering niet heeft beweerd dat er „enige morele gelijkheid” bestaat tussen de Israëlische politiek en de apartheid in Zuid-Afrika. Waar het volgens hem om gaat, is dat economische druk heeft bewezen effectief te zijn als het erom gaat een verandering te veroorzaken die vrede kan bevorderen. Het zou verder niet om een „allesomvattende economische boycot” gaan, maar om een selectieve terugtrekking van investeringen bij bedrijven die leed veroorzaken onder Palestijnen of Israëliërs.

Kirkpatrick maakte van de gelegenheid gebruik om uit te halen naar het christenzionisme, dat volgens hem niet strookt met de basiswaarden van de gereformeerde theologie. Christenzionisten proberen door hun „eigenaardige interpretaties van de Schrift” steun te genereren voor een politiek die de vrede tegenwerkt en gevaarlijk is voor het Palestijnse en Israëlische volk.