SCP-rapport: Kerkelijke jongere steeds gemotiveerder
De ontkerkelijking in Nederland zet door. Daar staat tegenover dat jonge kerkleden juist steeds gemotiveerder zijn, zo blijkt uit het woensdag verschenen rapport ”Christenen in Nederland. Kerkelijke deelname en christelijke gelovigheid.”
Het rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is het tweede deel in een drieluik. Het eerste deel, dat in juni verscheen, richtte zich op moslims in Nederland. Deel drie zal vooral ingaan op niet kerkelijk gebonden vormen van spiritualiteit en op de levensbeschouwing van buitenkerkelijken en niet-gelovigen.
De ontkerkelijking manifesteert zich over een breed front, schrijft SCP-directeur prof. dr. Kim Putters in de studie. „Nederland behoort inmiddels tot de relatief meest geseculariseerde landen van Europa, dat op zichzelf al een van de meest geseculariseerde continenten ter wereld is. Toch zien we ook andere ontwikkelingen. Zo blijkt de jeugd in Nederland die zich nog wel tot een kerk rekent, steeds kerkser en geloviger te worden.”
Met het oog op de toekomst van de grote Nederlandse kerken hangt de vlag al sinds lang halfstok, stellen de auteurs. „Aangenomen mag worden dat dit ook gevolgen zal hebben voor de bredere samenleving. Onder de regelmatige kerkgangers vinden we bijvoorbeeld meer dan twee keer zoveel vrijwilligers dan onder de van huis uit onkerkelijken, en zij zijn eveneens oververtegenwoordigd in de mantelzorg.”
Het rapport bevestigt dat secularisatie zich niet alleen via krimp bij kerken manifesteert, maar ook via een groeiende vervreemding van de christelijke geloofstraditie. „Christelijke geloofswaarheden worden al sinds halverwege de jaren zestig steeds minder door Nederlanders onderschreven. Het geloof dat er een persoonlijke God bestaat, dat Christus Gods Zoon is, dat de Bijbel het Woord van God is, dat er een leven na de dood is: op alle fronten erodeert de steun voor de christelijke geloofstraditie.”
Wat dat betreft wijken jonge Nederlanders nauwelijks af van ouderen. Opvallend is dat dit beeld er binnen de kerken anders uitziet. „Daar is juist meer betrokkenheid bij de kerkelijke levenspraktijk. Ook op het terrein van de gelovigheid vindt onder de kerkjeugd een tegengestelde beweging plaats ten opzichte van de jeugd als geheel: zij gaat het geloof in allerlei opzichten juist steeds sterker omarmen.” Dit effect speelt vooral onder de protestantse kerkjeugd.
Uit het rapport kan worden opgemaakt dat nog altijd bijna twee derde van de Nederlanders christelijk is opgevoed. In 1983 lag dit op 73 procent. Het percentage dat zich tot een bepaalde kerk rekent, daalde in die periode van 49 procent naar 28 procent; het percentage dat minstens eenmaal per maand naar de kerk gaat van 29 procent naar 17 procent.
Van de 17 tot 30-jarigen gaf in 2014 nog niet de helft aan godsdienstig te zijn grootgebracht. Van alle Nederlanders ging in 2016 slechts 9 procent wekelijks en twee derde nooit ter kerke. Bij de jeugd lagen deze percentages op respectievelijk 7 en 71 procent.
Volgens de opstellers van het rapport wonen er in Nederland ongeveer 1 miljoen christenmigranten. In vergelijking met veel autochtone christenen zijn migrantenchristenen „intensief met hun geloof bezig” en gaan ze vaak naar de kerk. Er zijn meer dan 1000 migrantenkerken in Nederland.
Het rapport plaatst Nederland in een Europees en mondiaal perspectief. „Europa, en in nog grotere mate Nederland, is weliswaar voor een aanzienlijk deel geseculariseerd, maar de wereld als geheel is dat zeker niet, integendeel. Naar verwachting zal het percentage gelovigen wereldwijd de komende decennia verder stijgen van 84 procent in 2015 naar ongeveer 88 procent in 2060. Vooral het aantal moslims zal de komende decennia wereldwijd sterk groeien, zodat er vermoedelijk in 2060 net zoveel christenen als moslims op de aarde zijn.”
