Melanges taboe bij Baarnse koffiebrander
”Buiten ruik je dat het binnen kwaliteit moet zijn!” De tekst op verpakkingsmateriaal in The Golden Coffee Box in Baarn belooft veel. En terecht. Een kopje koffie, espresso of cappuccino smaakt er heerlijk. Eigenaar Barend Boot: „Wie een paar keer koffie van deze kwaliteit gedronken heeft, wil niets anders meer.”
Tikkend draaien koffieboontjes rond in twee koperkleurige, nostalgische apparaatjes. Een aangename geur verspreidt zich door de winkel. Langzaam krijgen de aanvankelijk groene boontjes hun bekende donkerbruine kleur. „Lekker ruikt het hier, vind je niet? Ik word er altijd vrolijk van”, zegt Boot enthousiast. „The Golden Coffee Box heeft zijn naam aan deze twee machines te danken.”
„Mijn vader, Jacob Boot, begon dertig jaar geleden met de verkoop van deze apparaten. Vroeger had iedere stad namelijk een eigen koffiebranderij. Toen de grote fabrikanten vacuümverpakte snelfilterkoffie gingen aanbieden, redden de kleine branderijen het niet meer. Huisvrouwen vonden koffie malen opeens ouderwets. Mijn vader ging daar tegenin met de boodschap dat vers malen juist goed is voor de smaak. De eerste tien jaar was de omzet van de roostermachines goed, daarna werden de productiekosten zo hoog dat hij zich uitsluitend richtte op de verkoop van koffie. Mijn broer Willem en ik hebben de zaak in 1992 overgenomen en uitgebouwd.”
Inmiddels levert de KoffieWinkel en -Branderij aan zo’n tachtig horecabedrijven en dertig delicatessenzaken verspreid over het hele land. „Wekelijks krijgen zij geroosterde bonen,” vertelt Boot. „Niet te veel, want hun voorraad moet vers blijven. Wij willen een goed product leveren.”
Dat begint al op de plantages. „De mensen daar werken keihard. Ze plukken de koffiebessen met de hand. Dat mogen alleen rode, rijpe vruchten zijn. Dat betekent dat plukkers soms wel acht keer langs dezelfde struik moeten. Op grote plantages wordt vaak maar een of twee keer geplukt, dan gaan ook de groene bessen en soms zelfs de bloemetjes mee. Daardoor wordt echter wel de komende oogst en de smaak van de koffie aangetast.”
Na het plukken moet het vruchtvlees zo snel mogelijk van de besjes af. Daarna blijven de pitjes 24 tot 36 uur in stromend water liggen. De boontjes worden gewassen, in de zon gedroogd op betonnen plateaus en regelmatig gekeerd met een hark. Ze blijven nog zo’n vier tot vijf maanden rusten voordat ze worden verscheept.
Als de balen koffiebonen in de haven van Rotterdam aankomen, neemt Boot monsters. „Ook tijdens het transport kan er nog veel misgaan. Hebben de bonen naast vis gelegen of is er bijvoorbeeld een staking onder het personeel uitgebroken waardoor ze een tijd in de felle zon hebben gelegen, dan daalt de kwaliteit zo hard dat ik ze niet meer kan verkopen.”
De laatste stap op weg naar een smakelijk kopje koffie is het roosteren. „In de winkel draaien de Coffee Boxen de hele dag door, maar dat gaat om kleine hoeveelheden. In Lage Vuursche en Zwolle kan ik 10 tot 15 kilo tegelijk aan. Ik rooster dagelijks. De tijd die ik eraan kwijt ben, varieert -afhankelijk van de hoeveelheid- van anderhalf tot acht uur.”
De soort die Boot het meest omzet is de Panamaria. „Een milde, zoete koffie die de hele dag lekker is. De Panamaria komt van een plantage in Panama. Mijn vader heeft jaren geleden contact met de eigenaars gelegd. Hij heeft ze onder meer geleerd zelf de kwaliteit van hun koffie te keuren. Als familiebedrijf zijn wij er trots op dat wij op deze manier de boeren daar vooruit kunnen helpen.”
Boot verkoopt daarom ook koffie die hij aankoopt via de ”Cup of Excellence”-koffieveiling. „Het programma van Cup of Excellence fungeert, ook voor kleine boeren, als stimulans om kwalitatief hoogwaardige koffie te produceren. Via intensieve proeverijen worden de beste koffies van een land geselecteerd. De boeren die de beste kwaliteit leveren, mogen hun bonen verhandelen via de koffieveiling Cup of Excellence. Op deze manier zijn ze trotse prijswinnaars en krijgen ze een veel hogere prijs voor hun koffie. Dat kunnen de boeren goed gebruiken, want momenteel krijgen ze voor een kilo koffie vaak minder dan de kostprijs.”
Klanten van The Golden Coffee Box komen vanuit het hele land naar Baarn voor hun favoriete smaak. „Verder krijgen wij veel telefonische bestellingen. Binnen twee dagen hebben klanten de koffie in huis. Vaak slaan ze voor een aantal maanden in, want zowel bonen als gemalen koffie kan uitstekend in de vriezer worden bewaard.”
Mensen kiezen vaak uit financiële overwegingen voor een pak koffie uit de supermarkt, weet Boot. „Als ze onze kwaliteit een paar keer achter elkaar hebben gedronken, willen ze echter niets anders meer. Wij verkopen geen melanges. Het is jammer om verschillende koffiesoorten te mengen, dat doe je ook niet met goede wijn. Daarom komen onze bonen van een bepaalde koffiesoort van één plantage. Ieder jaar proberen we samen met de koffieboer nog meer smaaknuances in de koffie te krijgen. Koffie van zo’n plantage kan daardoor smaken naar citrus, limoen, mango of zelfs drop.”