Dat becijfert het Kenniscentrum suiker & voeding in Baarn. Dit centrum vergaart wetenschappelijke feiten over suikers.

Goed nieuws voor vrouwen: zij eten beduidend minder suiker op een dag dan mannen. Kinderen eten weer wat meer suiker, omdat zij meer snoepen dan volwassenen. En oudere mensen eten ook meer zoetigheid. Meer dan jongere volwassenen gebruiken zij honing en jam, suiker met een smaakje.

Nederland staat op de derde plek in de wereld als het gaat om suikerconsumptie. Alleen de Duitsers en de Amerikanen gebruiken meer. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een zoete smaak zorgt voor de aanmaak van een prettig gevoel bij mensen. Daarom heeft zoet de voorkeur boven zuur en bitter. En daar voldoen voedselproducenten graag aan.

Staatssecretaris Paul Blokhuis heeft recent de oorlog verklaard aan ongezond leefgedrag, waaronder te veel zoetigheid eten. In zijn Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat in frisdranken in 2025 een derde minder suiker moet zitten. Ook snoep en melkproducten moeten minder zoet worden.

Suikertaks

„De urgentie is hoog. We maken samen een vuist’’, aldus Blokhuis. Hij wil zelfs weer nadenken over een suikertaks, een extra heffing op producten met toegevoegde suiker. In Groot-Brittannië is de suikertaks een groot succes. De suikerinname zou met de helft zijn gedaald. Maar je kan je afvragen of dat niet vooral komt doordat veel arme mensen de duurdere producten gewoon niet meer kunnen betalen, werpen Nederlandse critici tegen.

Een probleem is, zeggen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM en voedingswetenschappers, dat Nederlanders wel bereid zijn om minder suiker te nuttigen, maar dat ze vaak niet eens weten dat ze suiker eten.

„In 56 procent van de producten in de supermarkt zit suiker”, weet foodwatch. „Er worden zelfs schuilnamen gebruikt om de consument te misleiden.”

Voorbeelden zijn volgens foodwatch ‘dadelstroop’ in ontbijtgranen. Of ‘suikerbietensap’ in appelstroop. „Dat sap is natuurlijk pure suiker maar dan niet in korreltjes. Suiker wordt namelijk gemaakt van suikerbieten.” Dat zorgt ervoor dat appelstroop, waarvan veel mensen denken dat het best gezond is, voor 61 procent uit suiker bestaat.

Sladressings

Dat er ook (veel) suiker zit in bijvoorbeeld mayonaise en ketchup, in sladressings en in smeerleverworst weten mensen niet. „Of ze denken dat ze gezonde alternatieven gebruiken voor suiker”, zegt het Voedingscentrum. „Maar kokosbloesemsuiker, erg hip tegenwoordig, agavestroop, maple syrup en honing leveren precies evenveel energie als gewone tafelsuiker. En hebben voor zover bewezen net als gewone suiker geen andere gezonde effecten.”

Toch is het eten van suiker volgens het Voedingscentrum niet de grootste medeveroorzaker van overgewicht. „Suiker drinken in de vorm van vruchtensappen en frisdranken is veel erger.”

Hoogleraar eetgedrag Kees de Graaf van de Wageningen Universiteit legt uit: „Appelsap verzadigt minder dan appelmoes, dat ook weer minder verzadiging geeft dan een appel. Producten die je langzamer moet eten, of die langer in vaste vorm in de maag blijven, gaan een goede toekomst tegemoet.”

Wie sap of limonade met suiker heeft gedronken, heeft veel calorieën binnen gekregen. Maar dat voelt niet zo. Niet in de maag en ook niet in de hersenen. Mensen eten er geen hap minder om en krijgen zo een dubbele portie calorieën binnen.

Een voorbeeld van het Voedingscentrum: „Een gewoon glas versgeperst sinaasappelsap, tegenwoordig ook in elke supermarkt te koop, komt overeen met de energie van zeven tot acht sinaasappels. Niemand eet zoveel sinaasappels achter elkaar, maar één of zelfs twee glazen sap zijn zo op.”

Humaan bioloog Fred Brouns van Maastricht University zegt daarom: „Drink vruchtensap alleen uit een champagneglas. En drink elke dag veel water uit grote glazen. En thee en koffie, natuurlijk zonder suiker.”