De afgelopen jaren was ons land in de Commissie vertegenwoordigd in de persoon van VVD’er Bolkestein. Hij gold als een bekwaam commissaris. Zijn kracht was niet zo zeer dat hij een politiek strateeg was maar vooral dat hij een grote intelligentie paarde aan een brede algemene ontwikkeling. Zodoende kon hij over veel onderwerpen met gezag spreken.

Als mogelijke opvolgers circuleren al enige tijd de namen van CDA-minister Veerman van Landbouw, VVD-politica Kroes en CDA’er Ruding. Wie van de drie het wordt, zal vooral afhangen van de portefeuille die Nederland uit het vuur weet te slepen. Landbouw lijkt voor de hand te liggen. In dat geval maakt Veerman een goede kans. Frankrijk en Duitsland, die een belangrijke stem in het kapittel hebben, hebben al aangegeven dat ze met deze verdeling akkoord kunnen gaan.

Naar verluidt is het huidige kabinet in eerste instantie echter op meer uit. Dat wordt bevestigd door de uitspraak van premier Balkenende van deze week dat ons land aast op „een zware portefeuille”. Daarmee lijkt hij te doelen op een post in de financieel-economische sector. Dat is dan wel erg hoog gegrepen. Zo’n portefeuille zullen de grote landen niet zo maar uit handen gegeven.

Niet geschoten is altijd mis, zal het kabinet denken. En dat is waar. Om in eigen land te blijven: Ook daar leveren kabinetsformaties soms de meest wonderlijke verrassingen op. Wie had bijvoorbeeld durven voorspellen dat D66 nog eens tot een coalitie van CDA en VVD zou toetreden?

Dat het kabinet hoog inzet, is goed te begrijpen. Een eurocommissaris op een vitale positie is goed voor het prestige van het land dat hij of zij vertegenwoordigt. In naam mag dat dan niet meewegen omdat we Europees dienen te denken, in de praktijk geven de nationale belangen nog steeds de doorslag. Alle ontroerende verhalen over de Europese gedachte ten spijt.

Vanuit principieel oogpunt bezien zou Veerman de meest wenselijke keuze zijn. Hij behoort tot de protestants-christelijke stroming binnen het CDA en is afkomstig uit een orthodoxe omgeving, de Hoekse Waard. Van hem is bekend dat hij kerkelijk meelevend is.

Dat ons land in de Europese Commissie wordt vertegenwoordigd door een enigszins behoudende figuur, is niet onbelangrijk. Ook op Europees niveau dienen zich kwesties aan die een sterke levensbeschouwelijke lading hebben. De discussie over de preambule van de Grondwet is er een duidelijk voorbeeld van. Ook onderwerpen als euthanasie en het homohuwelijk hebben een Europese dimensie. Kortom, de geestelijke bedding van Europa is in het geding. Dan is het niet om het even wie aan het debat op het hoogste niveau deelnemen.