„Racisme minder, maar incidenten ernstiger”
De politie heeft vorig jaar minder racistische incidenten geregistreerd, maar de ernst van die incidenten nam wel toe. Zo werd relatief vaker geweld gepleegd en waren er meer bedreigingen door daders met racistische motieven. Die conclusie trekt het Verwey-Jonker Instituut na onderzoek in opdracht van de Anne Frank Stichting. Volgens de onderzoekers krijgt extreemrechts gedachtegoed ook meer ruimte in de politiek.
Ze stellen bijvoorbeeld dat de PVV en Forum voor Democratie (FvD) zich bedienen van een theorie over „omvolking”, het idee dat de overheid bewust zou aansturen op „vernietiging van de autochtone blanke Europese bevolking”. De Anne Frank Stichting noemt dat een extreemrechtse samenzweringstheorie.
Tegelijk stellen de onderzoekers vast dat de PVV „een heldere lijn” heeft, namelijk dat extreemrechts niet welkom is. FvD neemt volgens hen minder duidelijk afstand van extreemrechtse organisaties en hun aanhangers. Dat is ook lastiger, aldus de opstellers van het rapport, aangezien de partij anders dan de PVV leden heeft. Iedereen die dat wil kan zich dus aansluiten. Volgens het instituut komen aanhangers van extreemrechtse clubs als Voorpost, NVU, Erkenbrand, Pegida en Identitair Verzet ook op FvD-bijeenkomsten af.
Over de hele linie daalde vorig jaar het aantal registraties van racisme en antisemitisme. Bij het aantal „intentioneel antisemitische incidenten” was er evenwel een stijging te zien van 35 naar 46. Het gaat daarbij om incidenten waarbij het „aannemelijk is dat antisemitisme het motief is van de verdachte”.
In totaal vonden de onderzoekers in het politiesysteem bijna 3500 registraties, tegen ruim 4000 een jaar eerder. Van alle gevallen ging 13 procent over geweld. Dat lijkt een stijging, maar deze categorie is nieuw en breder dan voorheen, toen alleen mishandelingen afzonderlijk werden geregistreerd.
Bedreigingen vormden ruim 12 procent van het totaal, tegen 2,8 procent in 2016. Hiervoor geven de onderzoekers geen verklaring. De meeste registraties draaien om beledigingen, zoals scheldpartijen.