In maart van dit jaar maakte het Openbaar Ministerie bekend dat het een deal had gesloten „om opdrachtgevers en andere betrokkenen van een reeks moorden in het criminele milieu strafrechtelijk te vervolgen”. In dat geval gaat het om het onderzoek naar de ‘most wanted’ van dit moment: Ridouan Taghi en Saïd Razzouki. Onlangs loofde justitie een beloning van maar liefst 100.000 euro uit voor informatie die leidt tot hun arrestatie - een uitzonderlijk hoog bedrag.

Tegenstanders van het fenomeen kroongetuige - in de regel advocaten - vinden het een dubieus middel. Kroongetuigen knopen anderen op terwijl ze hun eigen straatje schoonvegen - hét recept voor onbetrouwbaarheid, zo redeneren zij. Bovendien zijn afspraken met kroongetuigen vaak allesbehalve transparant, aldus de tegenstanders, die vrezen dat justitie kroongetuigen niet alleen met strafvermindering maar ook met geld lokt. Justitie zegt nooit verklaringen te kopen.

Om de veiligheid van de getuige te garanderen, moeten bepaalde onderdelen van de afspraken onzichtbaar blijven, zegt het OM. Over het nieuw op te bouwen bestaan van de getuige mag bijvoorbeeld niets bekend worden.

In de zaak rond Taghi en Razzouki is onomwonden gebleken dat het uiterst riskant is om kroongetuige te worden. Een week nadat het bestaan van kroongetuige Nabil B. door het OM bekend was gemaakt, werd diens broer in zijn bedrijf in Amsterdam-Noord in koelen bloede doodgeschoten. De vermoedelijke schutter is inmiddels gepakt.

De kroongetuige als wapen tegen grote criminelen deed eind vorige eeuw definitief zijn intrede in de zaak tegen drugshandelaar Johan V., alias de Hakkelaar. Twee kroongetuigen legden belastende verklaringen tegen hem af, de rechter keurde de deals met de getuigen goed. Ook in het meer recente, grote liquidatieproces Passage zette justitie twee kroongetuigen in, Peter la S. en Fred R. Hun verklaringen leidden tot het opleggen van levenslange gevangenisstraffen aan de hoofdverdachten.