Dat blijft uit een brief van staatssecretaris Stientje van Veldhoven (infrastructuur en waterstaat) aan de Tweede Kamer.

Alle betrokken partijen –spoorbeheerder ProRail, de vervoerders Connexxion en NS en de regionale concessieverleners– deden de afgelopen maanden gezamenlijk onderzoek naar de voor- en nadelen van doortrekken. Connexxion is exploitant van de Valleilijn. De regio FoodValley (onder andere de gemeenten Barneveld en Ede) wil graag dat passagiers zonder overstappen naar Utrecht of Arnhem kunnen reizen.

Op het traject Amersfoort-Utrecht ziet ProRail in de dienstregeling voor 2020 ruimte voor twee extra (non-stop)treinen per uur. Die zou kunnen worden benut voor het tweemaal per uur doorrijden van de Valleilijn naar Utrecht óf voor twee extra intercity’s vanuit Deventer.

Zowel Connexxion als NS wil die extra halfuurdienst wel aanbieden, maar beide vervoerwensen zijn tussen Amersfoort en Utrecht niet te combineren, aldus de staatssecretaris. Voor de toewijzing van de beschikbare capaciteit op het hoofdspoornet, waartoe het traject Amersfoort-Utrecht behoort, gelden regels inclusief de volgorde bij overbelasting. „Nationaal openbaar vervoer, waar de intercity’s onder vallen, staat daarin hoger dan streekgewestelijk openbaar vervoer, waar de Valleilijn onder valt.”

Van Veldhoven wijst er verder op dat volgens het onderzoek „de meeste reizigers niet gebaat zijn bij het doorrijden door Connexxion naar Utrecht”. Volgens ProRail hebben 350 reizigers per dag daar voordeel van. Hun potentiële tijdwinst bedraagt vijf tot negen minuten. Twee tot vier keer zoveel reizigers hebben profijt van de extra intercity’s, terwijl zij ook nog eens circa 60 procent meer tijdwinst boeken. Zowel de extra intercity’s als de doorgetrokken Valleilijn mogelijk maken op het station Utrecht Centraal vergt bovendien „een flinke aanpassing in de infrastructuur”, stelt de staatssecretaris.

In het ontwerp voor het nieuwe station Ede-Wageningen is doorrijden van de Valleilijn naar Arnhem niet mogelijk. Van Veldhoven ziet „gelet op de hoge kosten”, minimaal 15 miljoen euro, geen reden om dat alsnog te wijzigen, schrijft ze. Daarnaast biedt doortrekken volgens de onderzoekers “relatief beperkte voordelen voor een ook relatief beperkte groep reizigers”. In de drukste periode van het jaar gaat het om ongeveer 450 personen per dag.

Gepland is dat vanaf eind 2021 tussen Utrecht en Arnhem (tenminste in de spits) elke tien minuten een intercity gaat rijden. De reistijdwinst voor reizigers van en naar Arnhem bedraagt maximaal circa vier minuten. En overstappen op Ede-Wageningen (op de intercity) is voor hen mogelijk sneller, waardoor het doorrijden van de Valleilijn weinig oplevert, aldus Van Veldhoven. Doortrekken van de lijn naar Arnhem geeft verder extra drukte op het hoofdrailnet. Daardoor is er meer risico dat treinen niet op tijd rijden, zo schrijft de staatssecretaris.